Διεθνη etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Διεθνη etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

18 Ocak 2015 Pazar

Ούλριχ Μπεκ: Ευρωπαίοι ορθώστε το ανάστημά σας και ξεσηκωθείτε - Ή μαζί και ωφελημένοι ή χωρισμένοι και χαμένοι / αναδημοσίευση απο το Μετά την κρίση

Ούλριχ Μπεκ: Ευρωπαίοι ορθώστε το ανάστημά σας και ξεσηκωθείτε - Ή μαζί και ωφελημένοι ή χωρισμένοι και χαμένοι




Την Πρωτοχρονιά του 2015 πέθανε ξαφνικά ο Ούλριχ Μπεκ, o πολιτικός επιστήμονας και κοινωνιολόγος που πρώτος διέκρινε και μελέτησε την κοινωνία της παγκοσμιοποιημένης διακινδύνευσης, όπως αυτή παίρνει μορφή και αναπτύσσεται στον κόσμο όπου ζούμε. Οι κοινωνικές τάξεις, όπως τις ξέραμε στην παραδοσιακή βιομηχανική κοινωνία, αποσυντίθενται και αναδιαρθρώνονται, ενώ η παγκοσμιοποίηση οδηγεί σ' έναν «ταχύρρυθμο εκσυγχρονισμό» και σ' ένα είδος «δεύτερης νεοτερικότητας». Ενώ συμβαίνουν αυτά, αναπτύσσονται πολύμορφοι κίνδυνοι που εισβάλλουν στη ζωή του ατόμου: αρχίζουν από την ανεργία, την εξάπλωση της επισφάλειας και τα άλλα επακόλουθα των οικονομικών κρίσεων, και φθάνουν μέχρι την κλιματική αλλαγή και τις μεγάλες οικολογικές απειλές, την πολιτική τρομοκρατία καθώς και την ρευστότητα της οικογένειας ή άλλων δικτύων κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας, που σε καιρούς θυέλλης όπως ο σημερινός, λειτουργούσαν ανέκαθεν ως «λιμάνια σ' έναν άκαρδο κόσμο» (Κρίστοφερ Λας).
 
Στη μνήμη του Ούλριχ Μπεκ δημοσιεύουμε το δοκίμιό του για την ευρωπαϊκή κρίση, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο τεύχος 34/2011 του περιοδικού © «Der Spiegel» και αναδημοσιεύτηκε με τον θάνατό του (pdf).
Η ευρωπαϊκή πολιτική της Γερμανίας βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, σε μια στροφή που είναι τόσο σημαντική όσο ήταν εκείνη της γερμανικής Ostpolitik, στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η λύση που βρέθηκε τότε ήταν «η αλλαγή μέσω της προσέγγισης» και το αντίστοιχό της σήμερα μπορεί να είναι «πιο πολλή δικαιοσύνη με πιο πολλή Ευρώπη». Και στις δύο περιπτώσεις, το ζήτημα είναι πως μπορεί να γεφυρωθεί ένα χάσμα: τότε το χάσμα ήταν μεταξύ Ανατολής και Δύσης, τώρα είναι μεταξύ Βορρά και Νότου.
Η Ευρώπη είναι μια κοινότητα πεπρωμένου, έτσι μας διαβεβαιώνουν διαρκώς οι πολιτικοί. Ήταν ήδη από την ίδρυση της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ιδέα που προέκυψε μέσα στη φυσική και ηθική ερήμωση που άφησε πίσω του ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Η Ostpolitikήταν η ιδέα που έμελλε να απαλύνει τον Ψυχρό Πόλεμο και να διαπεράσει το Σιδηρούν Παραπέτασμα.
Αντίθετα από παλιότερα κράτη και αυτοκρατορίες, που με περηφάνια γιόρταζαν ως απαρχές τους, τους δικούς τους μύθους και ηρωικές νίκες, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας διεθνικός και υπερεθνικός κυβερνητικός θεσμός που γεννήθηκε από την αγωνία της ήττας και από τον τρόμο μετά το Ολοκαύτωμα. Όμως σήμερα, τώρα που δεν τίθεται πια ζήτημα πολέμου και ειρήνης, τι σημαίνει ευρωπαϊκή κοινή μοίρα μέσα στις εμπειρίες των νέων γενεών; Η υπαρξιακή απειλή από την χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση της ευρωζώνης είναι αυτό που κάνει και πάλι τους Ευρωπαίους να συνειδητοποιήσουν ότι δεν ζουν στη Γερμανία ή στη Γαλλία, αλλά στην Ευρώπη. Οι νέοι της Ευρώπης βιώνουν για πρώτη φορά την «ευρωπαϊκή μοίρα» τους. Η μοίρα αυτή, με τη μορφή αγορών εργασίας κατεστραμμένων από την οικονομική κρίση και από τις απειλούμενες χρεοκοπίες κρατών, πλήττει τους νέους και τις προσδοκίες τους, παρ' όλο που αυτοί είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι από κάθε άλλη εποχή. Το ένα πέμπτο των Ευρωπαίων κάτω των 25 ετών είναι άνεργοι.
Στις πλατείες όπου κατασκηνώνει το ακαδημαϊκό πρεκαριάτο και υψώνει τη φωνή του, όλες οι διαμαρτυρίες της νεολαίας ζητούν κοινωνική δικαιοσύνη. Στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, ακόμη και στην Τυνησία, την Αίγυπτο και στο Ισραήλ, με την εξαίρεση της Μεγάλης Βρετανίας, το αίτημα αυτό διατυπώνεται με τρόπο ειρηνικό, ωστόσο δυναμικό. Την Ευρώπη και τους νέους της, τους ενώνει η οργή εναντίον μιας πολιτικής η οποία με ποσότητες χρήματος μεγαλύτερες από κάθε φαντασία, διασώζει τράπεζες, υπονομεύοντας όμως το μέλλον των νέων. Αν οι ελπίδες της ευρωπαϊκής νεολαίας θυσιαστούν μέσα στην κρίση της ευρωζώνης, τι μέλλον θα έχει αυτή η Ευρώπη που γερνά όλο και πιο πολύ;
Σχεδόν καθημερινά οι ειδήσεις μας φέρνουν νέες ενδείξεις ότι εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή επικίνδυνης αταξίας, στην «παγκόσμια κοινωνία της διακινδύνευσης». Εδώ και καιρό, οι επικεφαλίδες διαδέχονται η μία την άλλη: Αβεβαιότητα για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, ο μηχανισμός διάσωσης της ΕΕ βρίσκεται σε κίνδυνο, η καγκελάριος Μέρκελ σε σύσκεψη με τον πρόεδρο Σαρκοζύ για την κρίση, οι οίκοι αξιολόγησης σκέφτονται να υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ. Σηματοδοτεί η χρηματοπιστωτική κρίση την παρακμή του παλιού οικονομικού κέντρου; Ακόμη και η υπό αυταρχική διακυβέρνηση Κίνα παριστάνει τον απόστολο της οικονομικής ηθικής και παραδίδει μαθήματα στη δημοκρατική Αμερική αλλά και στην ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, η χρηματοπιστωτική κρίση προκάλεσε το εξής: Έβαλε όλους (ακόμη και τους ειδήμονες και τους πολιτικούς) μέσα σε μια κατάσταση που κανείς πια δεν μπορεί να κατανοήσει. Ως προς τις πολιτικές αντιδράσεις, υπάρχουν δύο αντίθετα ακραία σενάρια: Ένα εγελιανό,σύμφωνα με το οποίο, υπό τις απειλές που δημιουργεί ο καπιταλισμός της παγκόσμιας διακινδύνευσης, η «πανουργία του Λόγου»προσφέρει μιαν ιστορική επιλογή. Αυτή είναι η κοσμοπολιτική επιταγή: συνεργασία ή αποτυχία·ή μαζί και ωφελημένοι ή χωρισμένοι και χαμένοι.
Ταυτόχρονα, το ανεξέλεγκτο των χρηματοπιστωτικών κρίσεων (όπως και της κλιματικής αλλαγής και των μεταναστευτικών ρευμάτων), ανοίγει τον δρόμο και σε ένα σενάριο τύπου Καρλ Σμιτ: δηλαδή σε ένα στρατηγικό παιχνίδι της ισχύος, το οποίο, αν μετατρέψει σε κανονική κατάσταση αυτή την κατάσταση εξαίρεσης σε πλανητική κλίμακα, θα ανοίξει και πάλι διάπλατα την πόρτα στην εθνικιστική πολιτική και στην πολιτική των στενά κρατικών συμφερόντων.
Είτε με το ένα είτε με το άλλο σενάριο, είναι αδύνατο να αποφύγουμε την κοινότητα της μοίρας, το κοινό πεπρωμένο, επειδή, ό,τι και να κάνουμε εμείς, ο καπιταλισμός της παγκόσμιας διακινδύνευσης δημιουργεί νέου είδους υπαρξιακά ρήγματα και δεσμούς, τα οποία υπερβαίνουν τα σύνορα που χωρίζουν κράτη, εθνότητες, θρησκείες και πολιτικές.
Πως μπορεί η Ευρώπη να τα βγάλει πέρα σ' αυτές τις συνθήκες; Παραδόξως, η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια που έχει μπροστά της. Πολλά από τα επιτεύγματά της έφθασαν να θεωρούνται από τους ανθρώπους τόσο αυτονόητα, ώστε ίσως θα τα προσέξουν και θα τα εκτιμήσουν για πρώτη φορά μόνον τότε, όταν δεν θα υπάρχουν πια. Ας φανταστούμε ότι θα επιβληθούν και πάλι έλεγχοι διαβατηρίων στα σύνορα, ότι δεν θα υπάρχουν πια αξιόπιστες προδιαγραφές για τα τρόφιμα, κοινές για όλες τις χώρες, ότι δεν θα υπάρχει ελευθερία της γνώμης και του Τύπου βασισμένη σε κοινούς κανόνες (τους οποίους παραβιάζει σήμερα η Ουγγαρία και για το λόγο αυτό υφίσταται αυστηρή κριτική). Σκεφτείτε να πρέπει να αλλάζουμε συνάλλαγμα και να προσέχουμε τις ισοτιμίες των νομισμάτων όχι μόνον όταν ταξιδεύουμε στην Βουδαπέστη, στην Κοπεγχάγη ή στην Πράγα, αλλά και στο Παρίσι, στη Μαδρίτη ή στη Ρώμη. Η «πατρίδα Ευρώπη» έχει γίνει δεύτερη φύση μας και ίσως αυτό ακριβώς είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους την θέτουμε υπό αμφισβήτηση τόσο επιπόλαια.
Το ζήτημα που τίθεται είναι να διακρίνουμε και να αναγνωρίσουμε την πραγματικότητα, δηλαδή ότι η Γερμανία έχει γίνει ένα κομμάτι της κοινότητας πεπρωμένου που λέγεται Ευρώπη, και μάλιστα με την έννοια που της έδωσε ο Βίλλυ Μπραντ στην πρώτη σύνοδο της ενιαίας γερμανικής ομοσπονδιακής βουλής, μετά την ένωση των δύο Γερμανιών: «Το γερμανικό και το ευρωπαϊκό, τώρα και ελπίζω για πάντα στο μέλλον, συνδέονται αδιαχώριστα».
Άραγε, ισχύει ακόμη η σκέψη του Χέγκελ, ότι στην ιστορία, πάντα υπερισχύει στο τέλος ο Λόγος, έστω και μετά από πολλές λοξοδρομήσεις; Ή έχει αναλάβει τα ηνία ο Καρλ Σμιτ, ο οποίος είχε τη γνώμη ότι μεταξύ των κρατών, σε περίπτωση αμφιβολίας επικρατεί πάντα η έχθρα;
Αντίθετα από την αναγκαστική κοινότητα πεπρωμένου που ενώνει τους ανταγωνιστές ΗΠΑ και Κίνα, η κοινότητα πεπρωμένου Ευρώπη στηρίζεται σε κοινό δίκαιο, σε κοινό νόμισμα, σε κοινά εξωτερικά σύνορα αλλά και στην αρχή «ποτέ ξανά!». Αντί να ομνύει σ' ένα αγνό και σεβάσμιο παρελθόν, η ΕΕ προσπαθεί να διασφαλίσει ότι το παρελθόν δεν θα επαναληφθεί. Αντί να γίνει ένα υπερκράτος ή ένας μηχανισμός που στην καλύτερη περίπτωση θα αντιπροσωπεύει τα πιο φωτισμένα, τα καλώς εννοούμενα εθνικά συμφέροντα, η ΕΕ έχει πάρει μια τρίτη μορφή. Ο πιο σημαντικός ρόλος της είναι αυτός που ενώνει, δημιουργώντας μιαν ορχήστρα. Κάνει πραγματικότητα ένα δίκτυο πρωτοβουλιών και δράσεων, που περιλαμβάνουν τα εθνικά κράτη, ωστόσο στη δραστηριότητά του προς τα έξω ο δίκτυο αυτό περιλαμβάνει και υπερεθνικούς οργανισμούς, ενώ προς τα μέσα περιλαμβάνει οργανισμούς δημοτικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, καθώς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, με τη δημιουργία των μηχανισμών διάσωσης για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, αναπτύχθηκε μια συγκρουσιακή λογική μεταξύ των πιστωτριών και των δανειοληπτριών χωρών. Οι πιστώτριες χώρες είναι αναγκασμένες να επιβάλλουν προγράμματα λιτότητας στο εσωτερικό τους και για το λόγο αυτό σφίγγουν πιο ασφυκτικά τη ζώνη στις δανειολήπτριες, προκαλώντας πολύ πόνο. Στην άλλη πλευρά, οι δανειολήπτριες χώρες βλέπουν τον εαυτό τους να εξαναγκάζεται να εφαρμόσει τις υπαγορεύσεις της ΕΕ, πράγμα που τραυματίζει την εθνική τους ανεξαρτησία και την αξιοπρέπειά τους. Και τα δύο υποδαυλίζουν στην Ευρώπη μίσος εναντίον της Ευρώπης, μιας και η Ευρώπη εμφανίζεται σε όλους με τη μορφή μιας συσσώρευσης εξαναγκασμών.
Επιπροστίθεται η αίσθηση της απειλής εκ των έξω. Οι επικριτές «του» Ισλάμ, που υποτίθεται ότι κακομεταχειρίζεται τις δυτικές αξίες της ελευθερίας, έχουν καταφέρει να συνδέσουν την ξενοφοβία με τον Διαφωτισμό. Μπορεί κανείς πια να είναι εναντίον της αποδοχής συγκεκριμένων κατηγοριών μεταναστών ακόμη και εν ονόματι του Διαφωτισμού. Μ' αυτό τον τρόπο συντονίζονται και αλληλοενισχύονται τρεις αυτοκαταστροφικές διαδικασίες στην Ευρώπη: Ξενοφοβία, ισλαμοφοβία και ευρωφοβία.
Πολλοί, όταν σκέφτονται την πολιτική, βλέπουν να έρχεται το τέλος της πολιτικής. Πως μπορεί να είναι τόσο τυφλοί; Στη μικρή και στη μεγάλη κλίμακα, ιδιαίτερα όμως στο επίπεδο της παγκόσμιας πολιτικής, μάχεται ο Χέγκελ, που πιστεύει στη δύναμη του Λόγου, με τον Σμιτ, που βλέπει παντού εχθρούς. Σε ό,τι αφορά την διαρκή και αιώνια κρίση που λέγεται Ευρώπη, μέσα στα πλαίσια αυτής της αντιπαράθεσης τίθενται στην ημερήσια διάταξη τα ακόλουθα ερωτήματα: Σε ποιο βαθμό η αφύπνιση της εξεγερμένης νεολαίας θα καταφέρει να δημιουργήσει πράγματι δεσμούς αλληλεγγύης που θα υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα; Σε ποιο βαθμό, το αίσθημα της αλληλεξάρτησης θα κάνει αυτή τη γενιά να βιώσει τον εαυτό της ευρωπαϊκά και θα οδηγήσει σε νέες πρωτοβουλίες για την ευρωπαϊκή πολιτική; Πως θα συμπεριφερθούν οι εργαζόμενοι, τα συνδικάτα και η μεσαία τάξη της ευρωπαϊκής κοινωνίας; Ποια από τα μεγάλα κόμματα, λόγου χάρη της Γερμανίας, θα έχουν το θάρρος να εξηγήσουν στους πολίτες πόσο μεγάλη αξία έχει γι' αυτούς η πατρίδα Ευρώπη;
Η Άνγκελα Μέρκελ προτιμά τις λοξοδρομήσεις του Λόγου, ακολουθεί τον Χέγκελ. Και για να το διατυπώσουμε μεταφορικά με χορευτικό τρόπο: δύο βήματα πίσω, ένα στο πλάι και μετά, απότομα, ένα νούμερο τσίρκου με ανάποδη κωλοτούμπα που τελειώνει με προσγείωση και ένα βηματάκι προς τα εμπρός. Έτσι χοροπηδά, σκοντάφτει και τρεκλίζει ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο. Χορεύει με μια μουσική που δεν μπορούν να την ακούσουν ή να την καταλάβουν ούτε οι Γερμανοί ούτε οι άλλοι Ευρωπαίοι. Ενώ ο Χέλμουτ Κολ είχε προειδοποιήσει εναντίον μιας γερμανικής Ευρώπης και είχε ως στόχο μια ευρωπαϊκή Γερμανία, η Μέρκελ υποστηρίζει έναν γερμανικό εθνικισμό του ευρώ. Η Ευρώπη θα γίνει καλά αν ακολουθήσει τη θεραπεία της δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής που συνταγογραφεί το Βερολίνο.
Εν όψει της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ό,τι ήταν η Ostpolitikτης δεκαετίας του 1970 στη χωρισμένη στα δυο Γερμανία, σήμερα πρέπει να είναι η ευρωπαϊκή πολιτική: μια ενωτική πολιτική που υπερβαίνει τα σύνορα. Για ποιο λόγο θεωρήθηκε αυτονόητα αποδεκτό το τεράστιο οικονομικό κόστος που δημιούργησε η ένωση της Δυτικής Γερμανίας με την Ανατολική, ενώ αντίθετα θεωρείται απαγορευτικό το κόστος της ολοκλήρωσης ως προς την οικονομική πολιτική των οφειλετριών χωρών, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία; Το ζήτημα δεν είναι μόνον ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό. Ακόμη πιο σημαντικό ζήτημα είναι να επαναπροσδιορίσουμε και να επαναδιαμορφώσουμε το μέλλον της Ευρώπης και τη θέση της μέσα στον κόσμο.
Η εισαγωγή των ευρωομολόγων δεν είναι προδοσία των γερμανικών συμφερόντων. Ο δρόμος προς την ένωση αλληλεγγύης, όπως άλλοτε η αναγνώριση των μεταπολεμικών γερμανο-πολωνικών συνόρων της γραμμής των ποταμών Όντερ-Νάϊσσε, ανταποκρίνεται στα ύψιστα γερμανικά συμφέροντα. Είναι έκφραση ευρωπαϊκής-γερμανικής ρεαλιστικής πολιτικής. Για ποιο λόγο να μην θεσπίσει η Ευρώπη έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν θα προκαλέσει πόνο σε κανέναν, ούτε καν στις τράπεζες, θα ωφελήσει όμως όλες τις χώρες-μέλη, θα δημιουργήσει νέα περιθώρια χρηματοδότησης για μια κοινωνική και οικολογική Ευρώπη, πράγμα που για τους εργαζόμενους σημαίνει κοινωνική ασφάλεια μέσω της Ευρώπης και συνακόλουθα είναι κάτι που ανταποκρίνεται ιδιαίτερα στις επιθυμίες των νεαρών Ευρωπαίων;
Περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη μέσω περισσότερης Ευρώπης - μέσα σ' αυτό υπάρχει και η έκκληση στα αισθήματα της διεθνικής και υπερεθνικής κοινότητας αλληλεγγύης: «Ευρωπαίοι ορθώστε το ανάστημά σας, ξεσηκωθείτε». Όπως άλλοτε, μόλις γινόταν λόγος για προσέγγιση στο μπλοκ των κομμουνιστικών χωρών, πολλοί αυτό το δαιμονοποιούσαν ως προδοσία της πατρίδας, έτσι τώρα, η απαίτηση «πιο πολλή Ευρώπη!» θεωρείται χτύπημα στο πρόσωπο της εθνικής αυτοσυνείδησης. Η πολιτική της Μέρκελ, που κινείται εδώ-κι-εκεί-και-μπρος-και-πίσω, θα μπορούσε να δώσει και ένα μεγάλο πλεονέκτημα για ένα κόκκινο-πράσινο εγχείρημα στο μέλλον. Όταν οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι κατανοήσουν ότι η κοινωνική Ευρώπη είναι κάτι πολύ περισσότερο από μπακάλικοι λογαριασμοί, δηλαδή, όπως λέει ο Χέγκελ, μια ιστορική αναγκαιότητα, τότε ακόμη και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμαθ' αρχίσει να κερδίζει και πάλι σε ελκυστικότητα και τις εκλογές. Προϋπόθεση είναι, να έχει το θάρρος να προβάλει την ευρωπαϊκή πολιτική ως το βασικό του πολιτικό εγχείρημα, όπως πριν 40 χρόνια την Ostpolitik.


O Ulrich Beck (1944 - 1 Ιανουαρίου 2015) μεγάλωσε στο Aνόβερο, σπούδασε νομικά στο Φράιμπουργκ, γρήγορα όμως άλλαξε κατεύθυνση και στράφηκε στην κοινωνιολογία, στη φιλοσοφία και στις πολιτικές επιστήμες φοιτώντας στο Πανεπιστήμιο του Mονάχου, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτορας της κοινωνιολογίας (1972). Πήρε μέρος σε πολλά προγράμματα έρευνας και διδασκαλίας και το 1979-1980 εκλέχτηκε ως καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Münster με ειδίκευση στις οικονομικές και κοινωνικές επιστήμες και αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Tο 1981 εξέδωσε το κοινωνιολογικό περιοδικό "Soziale Welt". Kατείχε επίσης την έδρα της Kοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Bamberg. Στο πλούσιο επιστημονικό και συγγραφικό έργο, στο οποίο συγκαταλέγονται τα βιβλία: "Risikogesellschaft" (Η Κοινωνία της διακινδύνευσης), "Die Erfindung des politischen" (Η Επινόηση του Πολιτικού), "Kinder der Freiheit" (Παιδιά της Ελευθερίας), καθώς και οι υπό την εποπτεία του συλλογές κειμένων "Politik der Globalisierung" και "Perspektiven der Weltgesellschaft".


http://www.biblionet.gr/book/186192/Beck,_Ulrich,_1944-2015/%CE%91%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%9C%CE%B5%CF%81%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9

Ulrich Beck - Συνεργασία ή αποτυχία
Στο συλλογικό τόμο: Δημοκρατία ή Καπιταλισμός - Η Ευρώπη σε κρίση, Τόμος Α’ (εκδόσεις "Επίκεντρο" σε συνεργασία με τις εκδόσεις Blätter für deutsche und internationale Politik). Περιέχονται και κείμενα των
Hauke Brunkhorst, Christian Calliess, Henrik Enderlein, Joschka Fischer, Claudio Franzius, Ulrike Guérot, Jürgen Habermas, Oskar Negt, Ulrich Κ. Preuss, Hans-Jürgen Urban.








9 Ekim 2014 Perşembe

O παράγοντας ISIS: Μία συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον Πάτρικ Κόκμπερν( TO BHMA)

O παράγοντας ISIS: Μία συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον Πάτρικ Κόκμπερν

Πως διαμορφώνεται το σκηνικό στη νοτιανατολική Τουρκία και στη Μέση Ανατολή
O παράγοντας ISIS: Μία συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον Πάτρικ Κόκμπερν

7
εκτύπωση 
 
Η συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον ανταποκριτή του Independent στη Μέση Ανατολή, Πάτρικ Κόκμπερν για την εμφάνιση του ISIS, τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή και την αμηχανία της Δύσης απέναντι στο σκηνικό που διαμορφώνεται.

H επέλαση του Iσλαμικού Κράτους, αποτελεί τον παράγοντα που τοποθετεί νέα δεδομένα στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Το Barikat μεταφράζει και παρουσιάζει τη συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον ανταποκριτή του Independent στη Μέση Ανατολή, Πάτρικ Κόκμπερν για την εμφάνιση του ISIS, τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή και την αμηχανία της Δύσης απέναντι στο σκηνικό που διαμορφώνεται. Οι παραπομπές προστέθηκαν από το Barikat προς βοήθεια των αναγνωστών, ειδικά όσον αφορά πρόσωπα, έννοιες ή εν προκειμένω θρησκευτικές διαφορές που παραμένουν θολές στον πέραν της Μέσης Ανατολής πληθυσμό.

Tαρίκ Αλί: Έχω μια συζήτηση με τον Πάτρικ Κόκμπερν, ο οποίος μπορεί μονάχα να περιγραφεί ως ένας βετεράνος ρεπόρτερ και θαραλλέος δημοσιογράφος που έχει καλύψει τους πολέμους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, από τότε που ξεκίνησαν, με την εισβολή στο Ιράκ και έστελνε ρεπορτάζ από την περιοχή πολύ πριν αρχίσουν οι κυρώσεις ενάντια στο Ιράκ, δηλαδή οι Πόλεμοι του Κόλπου. Είμαστε τώρα σε ένα κρίσιμο σημείο, στο οποίο έχει κάνει την εμφάνιση της μια νέα οργάνωση.
Ο Πάτρικ, έχει γράψει ένα νέο βιβλίο, με τίτλο “Τhe Jihadis Return”, το οποίο είναι ένα εκτενές δοκίμιο για την ανάδυση του ISIS και τις διασυνδέσεις του με τον Σουνίτικο1 πληθυσμό στο Ιράκ, όπως και για τις πιθανές συνέπειες που έχει αυτό το γεγονός για την περιοχή. Ακριβώς επειδή δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το ότι αυτό ανοίγει ακόμα ένα μέτωπο στον ατελείωτο πόλεμο, ο οποίος έχει φέρει την απόλυτη δυστυχία για τους ανθρώπους που ζούν στον Αραβικό κόσμο σήμερα.
Πάτρικ Κόκμπερν: Λοιπόν, αυτοί (σ.σ. το ISIS) προέρχονται σχεδόν απευθείας από τον πυρήνα της Αλ Κάιντα στο Ιρακ, η οποία είχε φτάσει στο υψηλότατο επίπεδο επιρροής της το 2006 και το 2007 όταν αποτέλεσε ένα από τα στοιχεία – αλλά όχι το μοναδικό - που αποτέλεσαν την αντίσταση των Σουνιτών απέναντι στην Σιίτικη κυβέρνηση και τις δυνάμεις κατοχής των ΗΠΑ. Ιδεολογικά, προέρχεται από το Τζιχαντικό κίνημα και στην πραγματικότητα τα θρησκευτικά τους πιστέυω δεν διαφέρουν και τόσο από τον Σαουδικό Σαλαφισμό2, την παραλλαγή του Ισλάμ που πρακτικά αποτελεί την επίσημη κρατική θρησκεία στη Σαουδική Αραβία, μαζί με τη δυσφήμιση των Σιιτών3 ως αιρετικών, των Χριστιανών και των Εβραίων. Αυτό που κάνουν είναι να ανυψώνουν αυτά τα θρησκευτικά τους πιστεύω σε ένα ανώτερο και πιο βίαιο επίπεδο, το οποίο είναι σε γενικές γραμμές το περιεχόμενο του Τζιχαντικού κινήματος.
Ταρίκ Αλί: Μπορώ να σε διακόψω εδώ; Το Τζιχαντικό κίνημα δεν υπήρχε στο Ιράκ πριν την εισβολή των Αμερικάνων και την επακόλουθη κατοχή.
Π.Κόκμπερν: Όχι, δεν υπήρχε. Και ο Σαντάμ συλλάμβανε οποιονδήποτε ήταν στα φανερά Τζιχαντιστής. Εννοώ πως πάντα αποτελούσε μια παράλογη υποκρισία τον καιρό της εισβολής, να ισχυρίζεσαι ότι ο Σαντάμ είχε την οποιαδήποτε ανάμειξη με τους Τζιχαντιστές ή την 11η Σεπτεμβρίου. Αν και ήταν τόση η ένταση της προπαγάνδας που εκείνη την περίοδο το 60% των Αμερικάνων πίστευε ότι με κάποιο τρόπο ο Σαντάμ συνδεόταν με την 11η Σεπτεμβρίου.
Τ.Αλί: Οπότε, ακολουθώντας τα όσα είπες, έχουμε την Αμερικάνικη κατοχή, έχουμε μια Σιίτικη κυβέρνηση, στην οποία έδωσαν αμέσως την εξουσία και έχουμε την έναρξη μιας εξέγερσης τις πρώτες μέρες της κατοχής, στην οποία εμπλέκονται όχι μόνο Σουνίτες αλλά επίσης και ο Muqtada al-Sadr4 ο οποίος ήταν πολύ εχθρικός απέναντι στην κατοχή. Τι συνέβη και οδήγηθήκαμε στη διάσπαση αυτού του είδους της αντίστασης η οποία ήταν αρχικά μια συνδυασμένη αντίσταση στην οποία Σιίτικες ομάδες όπως του Muqtada παρείχαν ιατρική περίθαλψη και βοήθεια στην πολιορκούμενη Φαλούτζα; Γιατί διασπάστηκαν;
Π.Κόκμπερν: Η ενότητα μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών στην αντίσταση κατά των Αμερικάνων γινόταν πάντα δειλά, αν και οι Αμερικάνοι την έπαιρναν πολύ στα σοβαρά. Εννοώ ότι τα απομνημονεύματα των Αμερικάνων στρατηγών αναφέρουν ότι εκείνη την περίοδο πραγματικά ανησυχούσαν για το ότι αυτές οι δύο ομάδες θα μπορούσαν να ενωθούν αντιστεκόμενες στην κατοχή. Και ίσως μία από τις πολλές καταστροφές που συνέβησαν στο Ιράκ ήταν το ότι δεν κατάφεραν να ενωθούν, και παρέμειναν σεχταριστές, στην πραγματικότητα πιο σεχταριστές, ειδικά η πλευρά των Σουνιτών.
Εκείνη την εποχή, η Αλ Κάιντα στο Ιράκ ήταν μόνο ένα από τα κινήματα αντίστασης στην κατοχή, αλλά ήταν προφανές στη Βαγδάτη, τον καιρό που είχα βρεθεί σε κάποιες ενημερώσεις προς δημοσιογράφους από τους Αμερικάνους, πως ό,τι συνέβαινε, με βάση τα όσα έλεγε ο εκπρόσωπος του στρατού, χρεωνόταν στην Αλ Κάιντα. Φυσικά, αυτό το σενάριο δούλεψε πίσω στις ΗΠΑ, αλλά στο Ιρακ είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή άνθρωποι που ήταν ενάντια στην κατοχή σκέφτονταν: «Α, η Αλ Κάιντα οργανώνει την αντίσταση, ας πάρουμε μια μαύρη σημαία και ας ενωθούμε μαζί τους».
Τ.Αλί: Και έτσι, αν φτάσουμε να αναφερθούμε στην ταχύτητα με την οποία η συγκεκριμένη οργάνωση σάρωσε τμήματα του Ιρακ, τα οποία αναφέρεις και εσύ στο βιβλίο σου, πώς εξηγείς την ολοκληρωτική κατάρρευση του Ιρακινού στρατού, Πάτρικ; Μήπως είναι κατά μία έννοια όχι και τόσο διαφορετικός από το στρατό που έφτιαξαν οι Δυτικοί στο Αφγανισταν, δηλαδή ένας στρατός που δεν ήταν προετοιμασμένος να πολεμήσει και να δώσει τη ζωή του για τις ΗΠΑ;
Π.Κόκμπερν: Ναι, και πολύ περισσότερο. Εννοώ ότι είναι δύσκολο να σκεφτείς κάποιο αλλο ιστορικό παράδειγμα στο οποίο υπάρχει ένας στρατός 300 η 350 χιλιάδων ανδρών, όπως ο Ιρακινός στρατός, για τον οποίο έχουν δαπανηθεί μέσα σε τρία χρόνια 41,6 δις δολλάρια, αλλά αυτός να διαλύεται από την επίθεση περίπου δύο χιλιάδων ανθρώπων στη Μοσούλη. Τι συνέβη πραγματικά; Λοιπόν, ο στρατός ήταν εξαιρετικός. Μιλώντας όμως με έναν Ιρακινό στρατηγό ο οποίος εξωθήθηκε σε συνταξιοδότηση, μου είπε ότι η αφετηρία της καταστροφής ήταν οι ίδιοι οι Αμερικάνοι οι οποίοι επέμειναν να δοθεί το κομμάτι των προμηθειών και τα σχετικά, σε εξωτερικούς συνεργάτες δηλαδή να ιδιωτικοποιηθούν.
Έτσι αμέσως, ένας συνταγματάρχης ενός τάγματος το οποίο ονομαστικά είχε 600 άνδρες, έπαιρνε χρήματα για 600 άνδρες αλλά στην πραγματικότητα είχε μονάχα 200 και το υπόλοιπο ποσό πήγαινε στις τσέπες των αξιωματικών. Χρήματα που θα πήγαιναν σε καύσιμα και σε οπλισμό. Τον καιρό της πτώσης της Μοσούλης, υποτίθεται ότι βρίσκονταν 30.000 στρατιώτες εκεί. Στην πραγματικότητα εκτιμάται ότι βρίσκονταν εκεί μόνο το ένα τρίτο. Επειδή αυτό που έκανες ήταν το εξής: Καταταγόσουν στο τρατό, έπαιρνες όλο το μισθό σου και μετά έσπαγες προμήθεια το μισό στον ανώτερο σου, ο οποίος τον μοιραζόταν με τους υπόλοιπους αξιωματικούς. Θυμάμαι έτσι, περίπου ένα χρόνο πριν μιλώντας με ένα ανώτερο πολιτικό στέλεχος από το Ιράκ, ο οποίος μου είπε: «Κοίτα, ο στρατός θα καταρρεύσει αν δεχθεί επίθεση». Του είπα πως σίγουρα κάποιοι θα πολεμήσουν όμως και μου απάντησε: «Όχι, όχι, όχι, δεν καταλαβαίνεις. Αυτοί οι αξιωματικοί δεν είναι πολεμιστές, είναι επενδυτές!».
Δεν ενδιαφέρονται να πολεμήσουν κανένα. Ενδιαφέρονται να βγάλουν λεφτά από αυτή την επένδυση. Σίγουρα, έπρεπε να αγοράσεις τη θέση σου. Έτσι το 2009, αν ήθελες να γίνεις συνταγματάρχης στον Ιρακινό στρατό θα σου κόστιζε περίπου 20.000 δολλάρια, πιο πρόσφατα το ποσό αυτό έφτασε στα 200.000 δολλάρια. Θες να γίνεις διοικητής μεραρχίας, και υπάρχουν 15 μεραρχίες, θα σου κοστίσει 2 εκατομμύρια δολλάρια. Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να βγάλεις χρήματα. Τα σημεία ελέγχου στους δρόμους λειτουργούν σαν τελωνεία και υπάρχει ταρίφα για κάθε φορτηγό που θέλει να περάσει. Γι’ αυτό λοιπόν «την έκαναν», με επικεφαλής τον διοικητή της μεραρχίας και τους τρείς στρατηγούς, μπήκαν σε ένα ελικόπτερο φορώντας πολιτικά και πέταξαν για το Ερμπίλ, την Κουρδική πρωτεύουσα. Αυτό οδήγησε στην οριστική διάλυση του στρατού.
Τ.Αλί: Αυτό είναι ένα από τα πιο εκπληκτικά γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας, Πάτρικ. Εννοώ, μπορείς να σκεφτείς κάποιο ισοδύναμο γεγονός, ακόμα και τον τελευταίο αιώνα;
Π.Κόκμπερν: Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα τόσο μεγάλο και άρτια εξοπλισμένο στρατό να διαλύεται.

Θα μπορούσες να πεις για τη διάλυση του στρατού του Σαντάμ το ’91 όταν του επιτέθηκαν οι Αμερικάνοι, και ξανά το ίδιο για το 2003. Αλλά τότε δέχτηκε επίθεση από τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του κόσμού και βομβαρδίστηκε. Έτσι δεν μπορούμε να έχουμε παραλληλισμό. Δείχνει όμως (σ.σ. η διάλυση του Ιρακινού στρατού σήμερα) ότι το ΙSIS ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο να μπορέσει να σπείρει τον τρόμο μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, με τα βίντεο που απεικονίζουν τους αποκεφαλισμόυς Σιιτών. Έτσι οι στρατιώτες τρομοκρατήθηκαν από το ISIS.
Και επίσης, ολόκληρη η κοινότητα των Σουνιτών, περίπου 20% των Ιρακινών, ίσως 6 εκατομμύρια στις Σουνίτικες περιοχές, είχαν αποξενωθεί από το καθεστώς του Νούρι Αλ Μαλίκι5. Υπέστησαν διώξεις, δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά, υπέστησαν συλλογική τιμωρία, νέοι άνδρες στα χωριά γύρω από τη Φαλούτζα – πολλές φορές δεν υπάρχουν πλέον νέοι άνδρες γιατί είναι όλοι στη φυλακή – οδηγούνταν προς εκτέλεση για εγκλήματα τα οποία είχαν διαπράξει άλλοι οι οποίοι είχαν ήδη εκτελεστεί. Μιλάμε για απόλυτη αυθαιρεσία. Έτσι δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα το ISIS συνεχίζει να έχει υποστήριξη γιατί, παρά την αιμοδηψία του, για πολλά μέλη της Σουνίτικης κοινότητας είναι καλύτερα από το να επιστρέψει ο Ιρακινός στρατός και οι Σιίτικες πολιτοφυλακές.
Τ. Αλί: Αυτό είναι κάτι που πέρα από σένα και πιθανά άλλον ένα δημοσιογράφο σε όλα τα μέσα ενημέρωσης της Δύσης, δεν έχει αναφερθεί καθόλου. Ότι όσο βίαιη και κτηνώδης μοιάζει και είναι αυτή η ομάδα, έχει κάποιου είδους υποστήριξη ανάμεσα σε ομάδες του πληθυσμόυ.
Π.Κόκμπερν: Ναι, το ISIS έχει ορισμένα διαφορετικά είδη υποστήρικτών. Έχει τη στήριξη από την αποξενωμένη Σουνίτικη κοινότητα στο Ιράκ και τη Συρία. Αυτοί τουλάχιστον είναι οι νικητές τους, έπειτα από τις διαρκείς ήττες που υπέστησαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι – ηττήθηκαν το ’91 από τους Αμερικάνους, ηττήθηκαν ξανά το 2003, περιθωριοποιήθηκαν, υπέστησαν διώξεις – έτσι η νίκη είναι σημαντική για αυτούς. Θεωρώ επίσης ότι έχουν αναφορά σε άνεργους νέους άνδρες, εννοώντας αυτούς που βρίσκονται στις κατώτερες τάξεις, αλλά βασικά στους φτωχούς, πολύ φτωχούς νέους άνδρες.
Τ.Αλί: Φτωχούς και ανέργους.
Π.Κόκμπερν: Φτωχούς, άνεργους νέους άνδρες χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον. Και η εναλλακτική είναι ζοφερή. Εννοώ, οι λίγες επιτυχημένες αντεπιθέσεις από την πλευρά κυρίως των Σιιτικών και των Κουρδικών πολιτοφυλακών, οδηγούν στην εκδίωξη των Σουνιτών από τις περιοχές όπου το ISIS είχε καταλάβει εκδιώχνωντας τους Σιίτες. Έτσι, από τη σκοπιά των Σουνιτών, δεν έχουν πολλές εναλλακτικές από το να μείνουν μαζί με το ISIS.
Τ.Αλί: Και δεν υπάρχει καμία εναλλακτική οργάνωση Σουνιτών που να προσφέρει τουλάχιστον ένα διαφορετικό πολιτικό πρόγραμμα από αυτού του είδους τον φανατισμό που επιδεικνύει το ISIS; Εννοώ, τι γίνεται με την Ένωση Σουνιτών Μελετητών;
Π.Κόκμπερν: Πόλλα από όσα συμβαίνουν σχετικά με το ISIS μοιάζουν σαν απόπειρα να δαμάσεις την τίγρη.

Και υπήρχε η πεποίθηση στη Βαγδάτη και νομίζω μέχρι πριν από ένα μήνα ότι ναι, το ISIS εμφανίζεται να πετυχαίνει μεγάλες νίκες αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για επιτυχίες των Σουνίτικων στρατευμάτων. Και υπάρχουν φυλές, πρώην αξιωματικοί του στρατού και κάποιοι άλλοι σαν τους μελετητές που θα εκτόπιζαν το ISIS από την περιοχή τους μόλις έπαιρναν αυτό που ήθελαν.
Και πιστεύαμε ότι αυτό ήταν ευσεβής πόθος επειδή το ISIS έχει την τάση να μονοπωλεί την εξουσία όσο συντομότερα μπορεί, ακόμα και όταν παίρνει την εξουσία σε μια περιοχή, συνεργαζόμενο με άλλους. Είναι επίσης απόλυτα παρανοϊκό με αποτέλεσμα να επρόκειτο να σκοτώσει οποιονδήποτε θεωρεί ότι μπορεί να το μαχαιρώσει πισώπλατα ή να εξεγερθεί εναντίον του. Στη Μοσούλη για παράδειγμα φαίνεται να κράτησαν ομήρους 300 άτομα. Αλλά ήταν πρώην στρατηγοί, το είδος των Σουνιτών αξιωματούχων, το είδος των ανθρώπων που υποψιάζονταν ότι μπορεί να ηγηθούν σε αυτό το είδος της αντίστασης. Και στη Συρία, στην επαρχία Deir ez-Zo, μια φυλή περίπου ξεσηκώθηκε εναντίον τους, τους συνέτριψαν αμέσως και εκτέλεσαν 700 από τα μέλη της. Έτσι, νομίζω ότι είναι απλά ευσεβείς πόθοι να φαντάζεται κανείς ότι ISIS πρόκειται να μετατοπιστεί στις περιοχές που έχει κατακτήσει.
Τ.Αλί: Ας έρθουμε στο επόμενο θέμα. Πολλοί άνθρωποι εικάζουν ότι οι Σαουδάραβες με τον ένα με τον άλλο τρόπο, αν όχι η κυβέρνηση άμεσα αλλά άνθρωποι κοντά στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας είναι μερικώς υπεύθυνοι για τη δημιουργία, τη βοήθεια και τη χρηματοδότηση αυτής της δύναμης ως ενός είδους πρώτης Σαουδαραβικής επέμβασης ενάντια στην κυριαρχία των Σιιτών στο Ιράκ, έπειτα από την κατοχή. Σε τι βαθμό αυτό είναι αληθές, αν όντως είναι;
Π.Κόκμπερν: Υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτό, αλλά θες να αποφύγεις μια θεωρία συνομωσίας που λέει ότι οι Σαουδάραβες είναι το είδος του αφέντη που κινεί τα πιόνια στη σκακιέρα, όπως ορισμένες φορές εκτιμάται σε ορισμένα μέρη της Μέσης Ανατολής. Οι Σαουδάραβες ήταν γενικώς πάντα πίσω από το Τζιχαντικό κίνημα, πάνω απ’όλα όμως στο εξωτερικό και όχι εντός της Σαουδικής Αραβίας. Και γενικώς θα υποστηρίξουν εκείνους που αντιτίθενται στις Σιίτικες κυβερνήσεις και δεν διακρίνουν ή δεν διέκριναν στην πραγματικότητα αυτούς τους οποίους υποστηρίζουν. Αλλά είναι επίσης ξεκάθαρο ότι ένα μεγάλο μέρος της υποστήριξης τους όντως δόθηκε στο ISIS, όντως δόθηκε σε άλλες ομάδες όπως η Jabhat al-Nusra6, μέσα από ιδιωτικές δωρεές όχι μόνο από τη Σαουδική Αραβία αλλά από το Κουβέιτ, το Κατάρ και την Τουρκία.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα προσπαθούσαν να διακρίνουν ανάμεσα στη μετριοπαθή Συριακή αντιπολίτευση από τη μία πλευρά και την τζιχαντική εξτρεμιστική αντιπολίτευση από την άλλη. Αλλά στην πραγματικότητα οι δυο τους βρέθηκαν μαζί, εννοώ δηλαδή ότι υπήρξε μια αναφορά μόλις αυτή την εβδομάδα από έναν ερευνητικό οργανισμό η οποία αναφέρεται σε διάφορα όπλα που βρέθηκαν στην κατοχή του ISIS και φαίνονται να τα έχει προμηθευσει τη Σαουδική Αραβία πέρυσι στην υποτιθέμενη μετριοπαθή συριακή αντιπολίτευση, αλλά αμέσως μεταφέρθηκαν ακριβώς επειδή οι απόσταση μεταξυ τους είναι πολύ πιο περιορισμένη απο όσο φαντάζεσαι.
Τ.Αλί: Ναι και υπάρχει μια αναφορά νομίζω, στης σημερινές εφημερίδες ότι ο Στήβεν Σότλοφ (σ.σ. δημοσιογράφος που αποκεφαλίστηκε από το ISIS) πωλήθηκε στο ISIS από μια υποτίθεται μετριοπαθής Συριακή οργάνωση που τον είχε αιχμάλωτο.
Π.Κόκμπερν: Ναι, η οικογένεια του το δήλωσε αυτό. Και είναι επίσης ενδιαφέρον ότι αμέσως ο αμερικανός εκπρόσωπος είπε : όχι, όχι αυτό δεν συνέβη, γιατι μπορούν να δουν πόσο πολύ υπονομεύει κάτι τέτοιο αυτό που ίσως είναι η πολιτική που θα ανακοινώσει ο Ομπάμα σήμερα σχετικά με τη δημιουργία μιας μετριοπαθούς αντιπολίτευσης, ένας τρίτος πόλος, ο οποίος δήθεν θα πολεμήσει τον Άσαντ και το ISIS ταυτόχρονα.
Τ.Αλί: Αυτό είναι καθαρή φαντασία.
Π.Κόκμπερν: Είναι φαντασία… με αυτή τη μορφή. Αλλά εννοώ ότι είναι ενδιαφέρον ότι ο αρχιστράτηγος του Ελεύθερου Συριακού Στρατού7 λέει πως οι διοικητές του Ελέυθερου Συριακού Στρατού στη Συρία πλέον λαμβάνουν εντολές απευθείας από τους Αμερικάνους. Το είπε αυτός και οι άλλοι αξιωματικοί που βρίσκονται στην Τουρκία και βρίσκονται στα κεντρικά έχοντας την ευθύνη της ηγεσίας του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Ανέφερε νομίζω πως είναι 16 διοικητές στη Βόρεια Συρία και μερικοί άλλοι, περίπου 60 από μικρότερες ομάδες στο Νότο oι οποίοι τώρα παίρνουν εξοπλισμό, συμβουλές και οδηγίες απευθείας από τους Αμερικάνους.
Τ.Αλί: Μα Πάτρικ, αυτό πάλι είναι εκπληκτικό. Ότι εδώ είχαμε όχι πολύ καιρό πριν, ολόκληρο το Δυτικό κόσμο με επικεφαλής τις ΗΠΑ αποφασισμένο να ξεφορτωθεί τον Άσαντ, δίνοντας όπλα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους και όπως σημείωσες με όπλα να πηγαινοέρχονται ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις στη μάχη ενάντια στον Άσαντ. Και τώρα αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση στην οποία οι ΗΠΑ στην πραγματικότητα μπορεί να βομβαρδίσουν θέσεις του ISIS εντός Συρίας. Είναι αυτό πιθανό;
Π.Κόκμπερν: Λοιπόν, έτσι νομίζω. Νομίζω ότι έχουν προχωρήσει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση που υποδηλώνει νομίζω ότι αυτό σίγουρα θα συμβεί κάποια στιγμή. Ένα από τα δυνατά σημεία του ISIS είναι η δυνατότητα του να λειτουργεί στο Ιρακ και τη Συρία..
Τ.Αλί: Την ίδια στιγμή…
Π.Κόκμπερν: Την ίδια στιγμή. Και στην πραγματικότητα η δυναμική του στη Συρία είναι μεγαλύτερη από το Ιράκ εξαιτίας του ότι μόνο το 20% των Ιρακινών είναι Σουνίτες ενώ το 60% των Σύρων είναι Σουνίτες. Έτσι, δυνητικά θα μπορούσαν να κυριαρχήσουν στη Συριακή αντιπολίτευση αν και δεν υποστηρίζουν όλοι οι Σουνίτες την αντιπολίτευση, αρκετοί υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Αλλά μπορούν να έχουν πολύ μεγαλύτερη πρόσβαση εκεί και διαρκώς επεκτείνονται. Εννοώ ότι βρίσκονται 30 μίλια έξω από το Χαλέπι. Προκάλεσαν μερικές από τις μεγαλύτερες ήττες, στην πραγματικότητα τις μεγαλύτερες ήττες, που ο συριακός στρατός έχει υποστεί μέσα σε τρία χρόνια. Αυτές προκλήθηκαν στην επαρχία Raqqah κατά τον τελευταίο μήνα από το ISIS.
Τ.Αλί: Τώρα ας έρθουμε στον τρίτο παράγοντα σε αυτή την κατάσταση, στον οποίο γίνονται αναφορές χωρίς όμως να έχει συζητηθεί στα σοβαρά. Τα κουρδικά κόμματα στη Συρία και το Ιράκ αντιτίθενται ανοιχτά σε όλα αυτά και πολεμούν το ISIS όσο καλύτερα μπορούν. Οι Κούρδοι στη Συρία πολιορκούνται από αυτούς, οι Κούρδοι του Ιράκ είναι αποφασισμένοι να τους πολεμήσουν. Σε ποιό βαθμό αυτό είναι αποτελεσματικό και γιατί η Κουρδική Πεσμεργκά (σ.σ. ονομασία των ομάδων Κούρδων μαχητών) στο Ιρακ δεν έδειξε ικανή να τους αντιμετωπίσει πιο σκληρά στο ξεκίνημα των συγκρούσεων;
Π.Κόκμπερν: Θεωρώ πως πιθανότατα η φήμη της Πεσμεργκά στο Ιρακ ήταν σε κάθε περίπτωση υπερβολική. Δεν έχουν πολεμήσει κανένα πέρα από το δικό τους εμφύλιο πόλεμο το ’90 εδώ και πολλά χρόνια. Ήταν πάντα καλοί στις ενέδρες στα βουνά και στις δημόσιες σχέσεις αλλά κατα τ’άλλα υπήρχε πάντα μια υπερβολή σχετικά με αυτούς. Εννοώ πως, δεν φταίνε αυτοί άλλωστε πάλευαν ενάντια στον ογκώδη στρατό του Σαντάμ. Αλλά υπήρχε υπερβολή. Και επίσης έχει γίνει πετρελαιοπαραγωγό κράτος. Πολλοί Κούρδοι απλά ενδιαφέρονται να βγάλουν λεφτά και ούτω καθ’έξής. Τώρα λένε ότι δεν είχαν κατάλληλο εξοπλισμό.
Λοιπόν, ξέρεις, μπορείς να αγοράσεις όπλα. Δεν χρειάζεται να προέρχονται όλα από την Αμερική. Γιατί υπάρχουν αυτά τα μεγάλα ξενοδοχεία στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα τους και γιατί δεν έχουν μερικά πολυβόλα; Και έχουν επίσης 600 μίλια συνοριογραμμής να υπερασπιστούν. Και εκμεταλλεύτηκαν την πτώση της Μοσούλης για να επεκτείνουν τις περιοχές τους σε περιοχές που διεκδικούσαν Άραβες. Αυτό έκανε τους Άραβες σε αυτές τις μικτές περιοχές πολύ περισσότερο εχθρικούς απέναντι στους Κούρδους απ’ ότι πριν. Έτσι υπάρχει αποδοχή σε ότι έκανε το ISIS για να βρεί απήχηση μέσα στους Άραβες και ένα από τα πιο τοξικά αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι ότι οι εκεί πληθυσμοί πλέον χωρίζονται. Αρχικά οι Γιαζιντίτες8 και οι Κούρδοι και άλλοι έφυγαν, και τώρα οι Σουνίτες φεύγουν από αυτές τις περιοχές για να αποφύγουν τις επιθέσεις εκδίκησης.
Τ.Αλί: Και οι Κούρδοι της Συρίας;
Π.Κόκμπερν: Εδώ είναι διαφορετικό γιατί αποτελούν το 10% του πληθυσμού της Συρίας. Υπάρχουν θύλακες κυρίως στα Βορειοανατολικά και το Βορρά.
Τ.Αλί: Και ο Άσαντ τους έδωσε την αυτονομία τους, είναι αλήθεια αυτό;
Π.Κόκμπερν: Όχι ακριβώς. Έκαναν μια καιροσκοπική υποχώρηση γιατί ο Άσαντ γνωρίζει ότι το ISIS επρόκειτο να τους επιτεθεί και ξέρεις, στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που τους επιτέθηκαν δεν ήταν μόνο από το ISIS αλλά από τη Jabhat al-Nusra. Όλες οι υπόλοιπες ομάδες ενώθηκαν ξαφνικά για να επιτεθούν στους Κούρδους σε αυτές τις περιοχές. Εννοώ ότι αυτό υπονομέυει την ιδέα ότι υπάρχει μια μετριοπαθής αντιπολίτευση και μία Τζιχαντική. Το ότι ο Ελέυθερος Συριακός Στρατός και όλοι αυτοί ήρθαν για να επιτεθούν στους Κούρδους. Η κυρίαρχη δύναμη των Κούρδων είναι το PKK που είναι βασικά η Κουρδική αντιπολίτευση στην Τουρκία. Αλλά αυτοί είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί μαχητές από την αντίστοιχη Πεσμεργκά στο Ιράκ. Στην πραγματικότητα αυτοί διέσωσαν αρκετούς Γιαζιντίτες στο βουνό Sinjar στο Δυτικό Κουρδιστάν.
Τ.Αλί: Το Συρο-κουρδικό κράτος…
Π.Κόκμπερν: Οι Κούρδοι της Συρίας, ναι. Αυτό ήταν λίγο ντροπή για τους Κούρδους του Ερμπίλ.
Τ.Αλί: Ναι. Ερχόμαστε έτσι στο σημείο κλειδι τώρα. Έχεις γράψει ότι η συμφωνία Σκάικς-Πικό έχει πιθανότατα φτάσει στο τέλος της. Αυτή ήταν η συμφωνία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο με την οποία τα Οθωμανικά εδάφη στον Αραβικό κόσμο χωρίστηκαν ανάμεσε στη Γαλλία και τη Βρετανία. Αλλά Πάτρικ, μάλλον έχεις δίκιο. Το 2006 ένιωσα ότι δεν υπάρχει μέλλον για το Ιρακ εξαιτίας του τι είχε συμβεί και πιθανότατα θα έχεις ένα Σιίτικο κράτος, ένα φιλο-Σαουδαραβικό Σουνίτικο κράτος και ένα Κουρδικό. Θεωρείς ότι αυτό θα συμβεί με κάποια τέτοια μορφή ή τρόπο τα επόμενα πέντε χρόνια;
Π.Κόκμπερν: Με κάποιο τρόπο, αλλά όχι ακριβώς. Ξέρεις δεν πιστεύω ότι οι χαρτογράφοι έχουν ήδη έτοιμα τα σύνορα των νέων κρατών. Αλλά πιστεύω ότι θα φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα τριών ξεχωριστών κρατών στο Ιράκ. Και αυτό το έχεις ήδη. Εννοώ, αν είσαι Σιίτης στη Βαγδάτη ή αν εγώ είμαι στη Βαγδάτη δεν μπορώ να πάω σε απόσταση μιας ώρας προς Βορρά χωρίς να μου κόψουν το κεφάλι. Όπως ένας Κούρδος στο Βορρά και παρομοίως ένας Σουνίτης που αποπειράται να περάσει από κάποιο σημείο ελέγχου στη Βαγδάτη το πιο πιθανό είναι να συλληφθεί.
Τ.Αλί: Επισκέφθεσαι χρόνια τη Βαγδάτη, Πάτρικ. Μου λές ότι υπάρχουν εθνοτικά σύνορα τώρα στη Βαγδάτη και δεν μπορείς να μετακινηθείς εντός της πόλης;
Π.Κόκμπερν: Όχι. Ανάμεσα στη Βαγδάτη και το υπόλοιπο Ιράκ δεν μπορείς. Εννοώ υπάρχουν Σουνίτικες περιοχές στη Βαγδάτη αλλά είχες ένα θρησκευτικό εμφύλιο το 2006-07 στον οποίο οι Σουνίτες βασικά έχασαν. Έτσι έχουν κάποιους μικρούς θύλακες στη Βαγδάτη. Δεν έχουν μείνει πολλές μικτές περιοχές. Οι Σιίτες κυριαρχούν στην πόλη. Τώρα αυτές οι Σιίτικες περιοχές μπορεί να εξεγερθούν αλλά είναι ευάλωτες σε αντίποινα από την Σιίτικη πλειοψηφία. Θα μπορούσε να υπάρξει μια μάχη για τη Βαγδάτη αλλά οι Σουνίτες προφανώς θα χάσουν και αυτός είναι ένας από τους λόγους που είναι τρομοκρατημένοι.
Τ.Αλί: Και υπάρχει και κουρδικός πληθυσμός στη Βαγδάτη, ας μην το ξεχνάμε…
Π.Κόκμπερν: Ναι, είναι πολλοί από αυτόυς εκεί, αλλά έχουν ενσωματωθεί στον ντόπιο πληθυσμό.
Τ.Αλί: Διαφυλετικοί γάμοι;
Π.Κόκμπερν: Διαφυλετικοί γάμοι. Δεν υπήρχαν ποτέ κάποιου είδους σκληροπυρηνικές Κουρδικές περιοχές ή θύλακες στη Βαγδάτη με δικές τους πολιτοφυλακές, το οποίο ισχύει στην περίπτωση των Σιιτών και των Σουνιτών.
Τ.Αλί: Ας πάμε λίγο στη Συρία. Τι εντύπωση έχεις για τη σημερινή κατάσταση εκεί με την εμφάνιση του ISIS, όχι μόνο με την εμφάνιση του αλλά και τις επιτυχίες του, με τους Αμερικάνους στο ΝΑΤΟ τώρα να προσπαθούν να συνωμοτήσουν ή αν όχι να συνωμοτούν, ανοιχτά να συζητούν πως θα κατστρέψουν την οργάνωση. Σίγουρα αυτό αμέσως ισχυροποιεί το καθεστώς Άσαντ, ανεξάρτητα του τι έχει σκοπό να κάνει.
Π.Κόκμπερν: Ναι, εκτιμώ ότι αυτό είναι απλύτως αληθές. Και αυτό τους έχει προκαλέσει τέτοια σύγχυση.

Εννοώ ότι το ISIS ελέγχει το 35-40% της Συρίας. Στην Ανατολική Συρία ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές. Eίναι πολύ κοντά στο Χαλέπι, τη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Θα μπορούσαν να ελέγξουν τις περιοχές των επαναστατών και έπειτα θα μπορούσαν να ελέγξουν ολόκληρη την πόλη. Αυτό θα είχε μεγαλύτερη σημασία από την κατάληψη της Μοσούλης στο Ιράκ. Οι οργανώσεις των Τζιχαντιστών, ειδικά η Jabhat al-Nusra αλλά επίσης και το ISIS βρίσκονται κοντά στη Xάμα, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Οπότε η θέση τους είναι ισχυρή. Δεν θα πάρει πολύ στο ISIS να φτάσει στη Μεσόγειο, εκεί που βρίσκονταν πριν κάνουν έναν τακτικό ελιγμό νωρίτερα αυτή τη χρονιά.
Είναι λοιπόν εκπληκτικό ότι έχεις την Αμερική και τους υπόλοιπους Δυτικούς και δυνάμεις που λένε ότι θα επέμβουμε ενάντια στο ISIS αλλά δεν το κάνουμε για να βοηθήσουμε τον Άσαντ. Μα ο Άσαντ είναι ο βασικός εχθρός του ISIS και αν προσπαθούσαν να αποδυναμώσουν τον Άσαντ, τότε θα βοηθούσαν το ISIS. Αυτό είναι το αποτέλεσμα, θεωρώ, των καταστροφικών πολιτικών των δύο τελευταίων χρόνων. Ήταν προφανές από το τέλος του 2012 ότι ο Άσαντ δεν πρόκειται να φύγει. Πριν από αυτό υπήρχε μια αλαζονεία το 2011 και 2012 στις Δυτικές πρωτεύουσες και αλλού ότι ο Άσαντ θα έεπφτε σαν τον Καντάφι.
Αλλά ο Άσαντ εμφανώς δεν επρόκειτο να φύγει, επειδή υπάρχουν 14 πρωτεύουσες επαρχιών και ελέγχει τις 13. Αν λες αυτό, στην ουσία λες ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί γιατί αυτός δεν έχει σκοπό να φύγει. Και σκέφτηκα για μια στιγμή ότι αυτοί – η Ουάσιγκτον και οι άλλοι, και οι Σαουδάραβες – δεν ήταν και πολύ δυσαρεστημένοι με αυτό. Ήταν κάτι με το οποίο μπορούσαν να ζήσουν γιατί αυτός ήταν εκεί αλλά ήταν αδύναμος και επρόκειτο να μείνει εκεί. Και έπειτα οι Τζιχαντιστές ήταν εκεί αλλά ήταν μπλεγμένοι στο δικό τους εμφύλιο. Αλλά ο κακός υπολογισμός ήταν ότι στην πλευρά των Τζιχαντιστών κάποιος θα επικρατούσε, και αυτός ήταν το ISIS. Δευτερευόντως, αυτό δεν επρόκειτο να μείνει στο επίπεδο Σύρος εναντίον Σύρου, Ιρακινός εναντίον Ιρακινού ή ακόμα και Μουσουλμάνος εναντίον Μουσουλμάνου, και έπειτα από όλα αυτά το χαλιφάτο αξιώνει την υποταγή όλων των Μουσουλμάνων και την υποταγή όλου του κόσμου. Έτσι οι φιλοδοξίες του...
Τ.Αλί: Είναι παγκόσμιες…
Π.Κόκμπερν: Είναι παγκόσμιες.
Τ.Αλί: Kαι το ενημερωτικό του φυλλάδιο το οποίο μοιάζει με αυτό του ΝΑΤΟ, αν δεις και τα δύο έντυπα μαζί, είναι εμφανές ότι το ISIS έχει αντιγράψει το μοντέλο του ΝΑΤΟ. Έχουν φωτογραφίες σαν αυτή σε ένα από τα φυλλάδια τους λέγοντας ότι αυτό κάνουμε, έτσι σκοτώσαμε τόσους ανθρώπους εδώ κι εκεί. Δεν υπάρχει καμία ντροπή για το τι κάνουν. Έτσι κατά ένα παράξενο τρόπο παρά την ιδεολογία τους που είναι ο Ουαχαμπισμός και ένα είδος αναγέννησης του Μουσουλμανισμού είναι σχετικά σύγχρονοι σε ορισμένα σημεία, δεν είναι;
Π.Κόκμπερν: Ναι, δηλαδή είναι σε εντυπωσιακό βαθμό. Ξέρεις στην αρχή των αραβικών εξεγέρσεων το 2011, το blogging, το Twitter, το YouTube θεωρούνταν προοδευτικά μέσα που θα διαβρώσουν την ισχύ των αστυνομικών κρατών και του αυταρχισμού και ούτω καθ’εξής. Αλλά στην πραγματικότητα αυτοί που έκαναν την πιο εκτεεταμένη χρήση ήταν οι τζιχαντιστές και ειδικά το ISIS για να διακινήσουν τις ιδέες τους, να σπείρουν τον τρόμο πολύ αποτελεσματικά. Η οικογένεια ενός Ιρακινού στρατιώτη στη Βαγδάτη ξέρεις, η γυναίκα του, η μητέρα του, έβλεπαν αυτά τα πράγματα και έλεγαν : «Μην πας πίσω στο στρατό, θα σκοτωθείς». Ήταν πολύ αποτελεσματικό λοιπόν.
Τ.Αλί: Πάτρικ, τι πρόκειται να κάνουν οι ΗΠΑ τώρα, τι επιλογές έχουν; Εννοώ, θεωρείς ότι μπορεί να έχει οποιαδήποτε επιτυχία το σχέδιο να εξαφανίσουν το ISIS, το οποίο μοιάζει να είναι το πλάνο τους. Εννοώ, πως διάολο θα τα καταφέρουν χωρίς χερσαίες δυνάμεις και με όλες τις διαθέσιμες αναφορές που έρχονται από το Πεντάγωνο να αναφέρουν ότι αντιτίθεται στην αποστολή χερσαίων δυνάμεων. Εννοώ, μήπως πρόκειται να βρουν κάποιες αραβικές χώρες να λειτουργήσουν βοηθητικά;
Π.Κόκμπερν: Λοιπόν ναι ίσως, βοηθητικές δυνάμεις. Δε νομίζω ότι θα στείλουν στρατό ξηράς. Εννοώ, δες τι συνέβη. Ο Ιρακινός στρατός τράπηκε σε φυγή, ο Συριακός πολέμησε αλλά έχασε. Έχασε μια σημαντική αεροπορική βάση στην επαρχία της Raqqah λίγες εβδομάδες πριν αν και πολέμησαν σκληρά. Γι’αυτό θεωρώ ότι θα είναι αρκετά ταραγμένοι για να πολεμήσουν το ISIS. Οι ΗΠΑ ψάχνουν λέει ο Ομπαμα για εταίρους στην περιοχή. Είναι λίγο θολό το τι σημαίνει αυτό. Εταίροι στην περιοχή της Βαγδάτης είναι τα κόμματα που έχουν κατά ένα τρόπο συνασπιστεί γιατί είναι όλοι τρομοκρατημένοι με το ISIS αλλά αν δεις καλύτερα οι Κούρδοι δεν έχουν συμφωνήσει σε τίποτα. Οι Σουνίτες ηγέτες στη Βαγδάτη έχουν πάρει κάποιες δουλειές αλλά αυτοί δεν τολμούν να επιστρέψουν στις πόλεις τους γιατί θα τους πάρουν τα κεφάλια. Είναι λοιπόν ανοργάνωτοι και διασπασμένοι και βρέθηκαν μαζί μόνο υπό την πίεση των ΗΠΑ και του Ιραν που έχουν παράλληλα συμφέροντα εκεί.
T.Αλί: Λοιπόν, ξέρουν ακριβώς ποιός είναι ο προφανής σύμμαχος σε αυτό. Αν έψαχναν στα σοβαρά για συμμάχους στην περιοχή, θα ήταν το Ιράν. Το οποίο προφανώς δεν είναι έτοιμοι να σκεφτούν σοβαρά γιατί έχουν δαιμονοποιήσει σε τέτοιο βαθμό το Ιράν και οι Ισραηλινοί θα ήταν εχθρικοί σε οποιαδήποτε αναφορά τέτοιου είδους. Επειδή οι ​​Ιρανοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε συμμαχία με τους Αμερικανούς τώρα για να πάρουν μια βόμβα γρήγορα όπως ο Στρατηγός Ζία έκανε κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά του Αφγανιστάν. Πέρα όμως από το Ιράν, ποιος άλλος έχει δύναμη πυρός εκεί;
Π.Κόκμπερν: Ναι, αυτό ισχύει επίσης και για την περίπτωση της Συρίας. Οι Αμερικάνοι και οι υπόλοιποι κατά κάποιο τρόπο αρνούνται να κάνουν μια επιλογή. Ας πούμε ότι φτιάχνεται ένας συνασπισμός δυνάμεων ο οποίος στηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Αυτοί έχουν λεφτά, έχουν επιρροή στους Τζιχαντιστές και πιθανώς στη Σουνίτικη κοινότητα αλλά αποφεύγουν την αλλαγή των σχέσεων ή την παύση της αντιπαράθεσης με το Ιραν και στη Συρία η Ρωσία μετράει αρκετά. Είναι ακόμα εχθρικοί προς τη Χεζμπολά9 και τους Κούρδους στη Συρία που πολεμούν το ISIS με σχετική επιτυχία. Όπότε τι έχουμε; Στην πραγματικότητα μια συνταγή για ένα μακρύ σε διάρκεια πόλεμο και μια πολύ μπερδεμένη κατάσταση.
Και τι θα κάνουν αν το ISIS μπεί στο Χαλέπι; Θα το βομβαρδίσουν την ίδια ώρα που η Συριακή Αεροπορία θα βομβαρδίζει το ISIS; Πώς θα ξέρουν ότι η Συριακή Αεροπορία δεν θα προσπαθήσει να καταρρίψει αμερικάνικα αεροσκάφη; Σίγουρα αυτό που θα κάνουν είναι κρυφές επαφές με την κυβέρνηση Άσαντ. Στην πραγματικότητα, έχω μάθει ότι ήδη το κάνουν – όχι μια δημόσια στροφή 180 μοιρών αλλά ενός είδους κατανόησης προς αυτους, όπως συνέβη σε ένα βαθμό στο Ιράκ μετά το 2003. Αν και οι Ιρακινοί πάντα συνήθιζαν να λένε ότι το Ιράν και οι ΗΠΑ ανέμιζαν τις γροθιές τους πάνω στο τραπέζι, αλλά από κάτω έδιναν τα χέρια.
Τ.Αλί: Πράγμα το οποίο έκαναν.
Π.Κόκμπερν: Ω, απολύτως.
Τ.Αλί: Χωρίς το πράσινο φως από το Ιράν, θα ήταν δύσκολο να πάρουν το Ιράκ έτσι απλά.
Π.Κόκμπερν: Μα ναι. Γιατί έχουμε τον Νούρι αλ Μαλίκι ως τον καταστροφικό Πρωθυπουργό του Ιρακ για 8 χρόνια, ο οποιός ανανέωσε τη θητεία του το 2010; Και θυμάμαι έναν Ιρακινό φίλο μου, διπλωμάτη που μου τηλεφώνησε όταν ο Μαλίκι βασικά επέστρεψε σαν Πρωθυπουργός και μου είπε ξέρεις, η μεγάλη Αμερική του σατανά και ο άξονας του κακού το Ιράν, τα βρήκαν για να μας παρέχουν τον ηγέτη μας. Με καταστροφικές συνέπειες για τους Ιρακινούς.
Τ.Αλί: Ακριβώς. Οπότε, Πάτρικ η κατάσταση συνολικά είναι αρκετά ζοφερή και πιθανά να παραμείνει τέτοια;
Π.Κόκμπερν: Ναι, είναι ζοφερή γιατί υπάρχουν πολλοί παίχτες που εμπλέκονται. Υπάρχουν τόσο πολλές κρίσεις που διαπλέκονται μεταξύ τους που πιθανά θα συνεχιστούν για πολύ καιρό. Ίσως υπήρχε μια στιγμή πριν δύο χρόνια όταν θα μπορούσαν να εμποδίσουν την απογείωση του ISIS. Γιατί πραγματικά ο πόλεμος στη Συρία άλλαξε τη μοίρα του ISIS γιατί αποσταθεροποίησε το Ιράκ. Προηγουμένως στο Ιράκ, επωφελήθηκε από την αποξένωση της Σουνιτικής κοινότητας, αλλά ξαφνικά ο πόλεμος στη Συρία επανενεργοποίησε το ISIS, επειδή αποσταθεροποίησε το Ιράκ. Είναι αναθέρμανε τον πόλεμο στο Ιράκ, ο οποίος είχε κοπάσει, αλλά ποτέ δεν τελείωσε. Και Ιρακινούς πολιτικούς θυμάμαι σαν τον Χοσιάρ Ζεμπάρι, τον Υπουργό Εξωτερικών να μου λέει εκείνη τη στιγμή, αν η Δύση επιτρέπει τη συνέχιση του πολέμου στη Συρία, αυτό θα αποσταθεροποιήσει αναπόφευκτα το Ιράκ. Και αυτό συνέβη.
Τ.Αλί: Με αυτή την απαισιόδοξη νότα, ολοκληρώνουμε αυτή τη συζήτηση. Ευχαριστώ πολύ Πάτρικ και θα τα ξαναπούμε, αναμφίβολα.
Π.Κόκμπερν: Υπέροχα, σ’ευχαριστώ.
1 Οι Σουνίτες είναι ένας από τους δύο βασικούς κλάδους του Ισλάμ και το πολυπληθέστερο δόγμα. Επικαλούνται τη Σούνα (την παράδοση του Μωάμεθ) και τηρούν κατά γράμμα τις γραφές του Κορανίου. Η αντιπαράθεση τους με το άλλο δόγμα του Ισλαμ, τους Σιίτες εδράζεται στην πίστη τους στις έξι αναφορές (Χαντίθ) του Μωάμεθ και στην απόρριψη της κληρονομικότητας στη διαδοχή του Προφήτη του Ισλάμ.
2 Ο Ουαχαμπισμός ή Σαλαφισμός, είναι θρησκευτικό κίνημα Σουνιτών που βασίζεται στην επιστροφή στις καταβολές του Ισλάμ και αποτελεί την ιδεολογική βάση του Τζιχαντικού κινήματος. Οι οπαδοί του επικαλούνται τα ιερά κείμενα του Κορανίου και της Σούνα.
3 Οι Σιίτες αποτελούν τον έτερο κλάδο και δόγμα του Ισλάμ. Η ονομασία τους (Σι’ατ Αλί)προέρχεται από τα αραβικά και σημαίνει η παράταξη του Αλί. Ο διχασμός ανάμεσα σε αυτούς και τους Σουνίτες προέρχεται από το ότι οι Σιίτες θεωρούν τον Αλί ιμπν Αμπού Ταλίμπ, γαμπρό του Μωάμεθ, ως τον διάδοχο του Προφήτη του Ισλάμ.
4 Mουκτάντα αλ Σαντρ: Πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης των Σιιτών στο Ιράκ. Βρίσκεται σήμερα σε ανοιχτό πόλεμο με το Σουνίτικο ISIS στα Ιρακινά εδάφη.
5 Νούρι Αλ Μαλίκι: Ο Πρωθυπουργός του Ιράκ μετά την πτώση του Σαντάμ Χουσεϊν. Πρόκειται για τον άνθρωπο που έχει συνδέσει το όνομα του με την αμερικανική κατοχή στη χώρα.
6 Jabhat al-Nusra ή μέτωπο al-Nusra: Σουνίτικη στρατιωτική οργάνωση που ξεκίνησε τη δράση της στο Συριακό εμφύλιο πολεμώντας το καθεστώς του Μπασάρ Αλ Άσαντ. Θεωρείται μια από τις πιο σκληρές οργανώσεις τζιχαντιστών, με κοινούς στόχους και διασυνδέσεις με το ISIS. Aποτελεί βραχίονα της Αλ Καϊντα στη Συρία και το Λίβανο.
7 Ελεύθερος Συριακός Στρατός: Το στρατιωτικό τμήμα του Εθνικού Συνασπισμού της Συριακής Επανάστασης και των Δυνάμεων της Αντιπολίτευσης στη Συρία που συγκροτήθηκε απέναντι στο καθεστώς Άσαντ.
8 Γιαζιντίτες: Κούρδικη εθνοθρησκευτική ομάδα με καταγωγή από την Ινδία και το Ιράν. Το 90% του πληθυσμού τους
9 Χεζμπολά: Σιίτικη πολιτική και στρατιωτική οργάνωση στο Λίβανο που ιδρύθηκε το 1982 μετά την επέμβαση του Ισραηλινού στρατού στη χώρα. Συμμετέχει στην Λιβανέζικη κυβέρνηση και έχει ηγέτη εδώ και 22 χρόνια το Χασάν Νασράλα.  
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο barikat.gr

17 Ağustos 2014 Pazar

Διαβαστε το εξαιρετικο αρθρο του ΑΝΤΩΝΗ ΛΙΑΚΟΥ tovima.gr - Καλώς ήρθατε στον 21ο αιώνα! www.tovima.gr

Διαβαστε το εξαιρετικο αρθρο του ΑΝΤΩΝΗ ΛΙΑΚΟΥ
tovima.gr - Καλώς ήρθατε στον 21ο αιώνα!
www.tovima.gr
To τέλος του σύντομου 20ού αιώνα συνοδεύτηκε με προσδοκίες ενός κόσμου ειρηνικού, μιας νέας τάξης πραγμάτων βασισμένης στη φιλελεύθερη δημοκρατία, τη χωρίς σύνορα και περιορισμούς αγορά και το βορειοατλαντικό σύστημα ασφαλείας. Η δεκαετία του '90 φαινόταν ως το απόγειο του δυτικού πολιτισμού. Ηταν όμως η στιγμή που Ευρώπη και Αμερική άρχισαν να χάνουν την πρωτοκαθεδρία τους. Ο νέος μετααποικιακός κόσμος που αναδύθηκε σε αυτές τις δυόμισι δεκαετίες περιελάμβανε την ανάδυση της Κίνας, της Ινδίας και των BRICS, καθώς και των Next Eleven. Οι αναδυόμενες μεγάλες και μεσαίες οικονομίες άλλαξαν την οικονομική γεωγραφία του πλανήτη. Δεν θα μπορούσε αυτός ο κόσμος να εγκαινιάσει μια νέα εποχή;

Εκείνο που εγκαθιδρύθηκε ήταν η ανισορροπία, η ασυμμετρία ανάμεσα στην οικονομική ευρωστία, την πολεμική δύναμη και την πολιτική επιρροή, η ανισότητα ανάμεσα σε χώρες και στο εσωτερικό τους, η ρευστότητα, η ανομία εν τέλει. Το τέλος του ενός αιώνα και οι αρχές του επομένου δεν δημιουργούν ένα συνεκτικό αφήγημα που να έχει νόημα και να μπορεί να εμπνεύσει πολιτικές. Δεν μοιάζει ούτε με την αποικιακή τάξη που επέβαλαν στον κόσμο οι πέντε μεγάλες δυνάμεις του 19ου αιώνα ούτε με τον διπολικό κόσμο του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Δεν υπάρχει καμία ιδέα που να κυριαρχεί, όπως ήταν τους δύο περασμένους αιώνες διαδοχικά η εκπολιτιστική αποστολή της Ευρώπης, η ιδέα της εθνικής αυτονομίας και της συνεργασίας των λαών ή η ιδέα ενός καινούργιου προοδευτικού κόσμου.

Από το 1989 άνοιξαν τέσσερις μεγάλοι κύκλοι αίματος. Ο πρώτος αφορά τον χώρο του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Αρχικά στα Δυτικά Βαλκάνια, ύστερα στον Καύκασο και στα νότια της Ρωσίας, απειλεί τώρα μια μείζονα κρίση ανάμεσα στη Ρωσία και στη Δύση γύρω από την τύχη της Ουκρανίας. Ο δεύτερος κύκλος αίματος αφορά τη ζώνη του Ισλάμ, από το Πακιστάν έως τη Λιβύη, χωρίς να αφήνει εκτός του κύκλου βίας την Ινδονησία αλλά και τις μεγάλες πρωτεύουσες της Δύσης, αρχής γενομένης από τη Νέα Υόρκη, το 2001. Ο τρίτος κύκλος αφορά την Υποσαχάρια Αφρική, όπου οι εμφύλιοι ενδημούν μαζί με την ξηρασία και τις αρρώστιες. Τέλος, ο τέταρτος κύκλος αφορά τις μάζες των απελπισμένων ανθρώπων, τα εκατομμύρια των προσφύγων που θαλασσοπνίγονται ή πεθαίνουν προσπαθώντας απεγνωσμένα να αποδράσουν από τις χώρες των πολέμων, της βίας, της κλιματικής αλλαγής και της στέρησης.

Οι κύκλοι αυτοί του αίματος μεγεθύνονται γιατί ανατράπηκαν οι παλιές ισορροπίες χωρίς να αποκατασταθούν καινούργιες και λειτουργούν σε ένα πλαίσιο αυτοεκπληρούμενων προφητειών που τρέφει την αλαζονεία και την αδιαλλαξία. Χαρακτηριστική είναι η συμμετρία ανάμεσα στην αμερικανική πολιτική και στον ισλαμικό εξτρεμισμό. Από την αδιέξοδη υποστήριξη του Ισραήλ, από το 1967, έως τον πόλεμο στην τρομοκρατία, η Αμερική και ο δυτικός κόσμος έκαναν τα πάντα για να εκπληρώσουν τις προφητείες των ακραίων ισλαμιστών για την κακόβουλη Δύση. Και αναλογικά, οι ακραίοι ισλαμιστές, με τη βιαιότητα της θρησκευτικής ισοπέδωσης λαών και ιθαγενών πολιτισμών, τροφοδοτούν συστηματικά το ιδεολογικό οπλοστάσιο των στρατιωτικών επεμβάσεων. Κάπως έτσι το Ιράκ, μια χώρα με ισχυρές κοσμικές παραδόσεις, μετά το «Σοκ και δέος» διαλύεται με αναπεπταμένες τις θρησκευτικές σημαίες. Η καταστροφή ενός secular κράτους άνοιξε την πόρτα για μια post secular εποχή. Η πολιτική αυτή υπονόμευσε την αξιοπιστία των φιλελεύθερων αρχών και  κυρίως την αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Γκουαντάναμο και η επιβολή της σαρία δεν είναι διαφορετικής ποιότητας φαινόμενα. Καθρεφτίζεται το ένα στο άλλο.

Υπήρξαν αντιδράσεις σε αυτόν τον κόσμο της ιδεολογικής εσχατολογίας; Υπήρξαν. Hταν οι επαναστάσεις της Αραβικής Ανοιξης. Το 2011 υπήρξε ένα καινούργιο «1848» το οποίο αντιτάχτηκε και στον δυτικό οριενταλισμό και στην ισλαμική τρομοκρατία και στις στρατιωτικές δικτατορίες. Πολεμήθηκε ανελέητα από όλους. Η αιματηρή παλινόρθωση της δικτατορίας στην Αίγυπτο έγινε με την επαίσχυντη συνενοχή του δυτικού κόσμου. Η καινούργια υποτροπή της κρίσης στη Λιβύη και στη Συρία είναι παράγωγο αυτής της ήττας. Παρά τον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας, η Αλ Κάιντα από τρομοκρατικό δίκτυο διαθέτει πλέον στρατό και επικράτεια!  

Εχουν κάτι κοινό αυτοί οι κύκλοι πέραν του αίματος; Η διαχείριση των ενεργειακών πηγών είναι μια προφανής, ίσως και εύκολη απάντηση. Αλλά το ζήτημα είναι βαθύτερο: αφορά τη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπινους πληθυσμούς και στις δυνατότητες ή στις αντοχές του πλανήτη. Η κρίση της μετανάστευσης και οι εμφύλιοι της Αφρικής δεν βρίσκονται συχνά στα πρωτοσέλιδα, αλλά αφορούν γιγαντιαίες μετακινήσεις πληθυσμών που οφείλονται στις κλιματικές αλλαγές και στις αλυσιδωτές επιπτώσεις τους πάνω στις κοινωνίες. Με τη σειρά της η μαζική μετανάστευση πυροδοτεί νέες σειρές γεγονότων. Πολλαπλότητα και διαφορετικότητα των αιτιών στους τέσσερις κύκλους του αίματος, αλλά στο βάθος της εικόνας θα διακρίνουμε μια ζοφερή, όχι απλώς ιστορική, αλλά ανθρωπολογική κρίση. Αν ο κόσμος βάδιζε με βάση την αναγνώριση των αναγκών του, θα είχε εμπεδωθεί μια ριζοσπαστική πολιτική που θα προσάρμοζε τις κοινωνικές ανάγκες στους μεσο- και μακροπρόθεσμους στόχους της συμβίωσης με το φυσικό περιβάλλον. Αντ' αυτού ζούμε την παράνοια εντός της λογικής. Το παρελθόν, με τις εμμονές του, δεν τυραννά τους ζωντανούς. Γίνεται αιμοδιψές παρόν. Τα ξεφτίδια της Ιστορίας σκοτώνουν.

Τα τελευταία 25 χρόνια αύξησαν τον συνολικό παγκόσμιο πλούτο, στις πρώην αποικιακές χώρες σημειώθηκε αλματώδης ανάπτυξη, αλλά έγιναν αβυσσαλέες οι ανισότητες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Μαζί με την αλλαγή της φιλοσοφίας του κράτους, της σχέσης οικονομίας και πολιτικής, είδαμε την αλλαγή της μορφής των πολέμων. Η ισορροπία του διπολικού πυρηνικού τρόμου αντικαταστάθηκε από μια γενική ανασφάλεια των επιλεκτικών κτυπημάτων με θύματα κυρίως στον άμαχο πληθυσμό. Τα εγκλήματα πολέμου έγιναν η κανονικότητα του πολέμου. Η ανθρωπότητα πέρασε σε μια καινούργια τεχνολογικά εποχή η οποία αποσταθεροποίησε σε βάθος τους παλιούς κανόνες κοινωνικής συμβίωσης. Υπάρχουν νησίδες σταθερότητας; Στην Ευρώπη ένα στα πέντε παιδιά ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και οι αυξανόμενες ανισότητες στην εκπαίδευση και στην ιατρική περίθαλψη θα διαφοροποιήσουν τους πληθυσμούς με τρόπο που ο 21ος θα ανακαλεί τον Aldus Huxley. Και σε ποιες ευρωπαϊκές χώρες διαπιστώνεται η μεγαλύτερη δυναμική ανισοτήτων; Στη Βρετανία και στην Ελλάδα... Welcome to the brave new world!

27 Haziran 2014 Cuma

αλλο ενα εξαιρετικο αρθρο απο τηνCYNICAL: Από τις ασιατικές τίγρεις, στα αφρικανικά λιοντάρια;



Όταν στις αρχές Απριλίου η Ελλάδα έκανε το ντεμπούτο της στις αγορές αντλώντας €3 δις με κουπόνι 4.75%, και με τη συγκυβέρνηση να χτυπάει παλαμάκια για τα successstoriesτης, κάποια μοχθηρά trollsτων socialmediaέβγαλαν στη φόρα τις αποδόσεις των ομολόγων χωρών της υποσαχάριας Αφρικής, που προς έκπληξή μας είδαμε ότι δεν απείχαν και πολύ από τις ελληνικές. Μοιραία λοιπόν γεννήθηκε αυθόρμητα το ερώτημα: «τι γίνεται εκεί κάτω ρε παιδιά;».
Οι περισσότεροι από μας είχαμε μείνει ακόμα στις εικόνες της εποχής Μπιάφρα με τα σκελετωμένα παιδάκια, και συνεχίζαμε να αναφερόμαστε στη Γκάνα, ως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτυχημένης και υπανάπτυκτης χώρας. Ατυχώς βέβαια, ειδικά για τη Γκάνα, η οποία αποτέλεσε το rolemodel, τη starτων αναδυόμενων αγορών γενικώς και όχι μόνο της Αφρικής. Τα τελευταία ένα-δυο χρόνια πολλά διεθνή έντυπα, όπως το SPIEGELκαι ο ECONOMIST, παρουσίασαν εκτεταμένα αφιερώματα στην κοσμογονία της περιοχής, σαστισμένοι κι αυτοί από το απροσδόκητο boom.
Την ίδια έκπληξη είχα δοκιμάσει κι εγώ με άλλο τρόπο. Πριν από μερικές βδομάδες είχε πέσει στα χέρια μου η ταξιδιωτική περιγραφή (“RidingtheDesertTrail”), της BettinaSelby,μιας θαρραλέας και έμπειρης Αγγλίδας συγγραφέα, η οποία αποφάσισε πριν από είκοσι χρόνια, στα 47 της, να διανύσει τα 4500 μίλια από την Αλεξάνδρεια στην Ουγκάντα κατά μήκος του Νείλου με μοναδική παρέα το ποδήλατό της, την Agala, όπως το ονόμασαν οι ντόπιοι, ενθουσιασμένοι απ’ την ομορφιά και την τεχνική του αρτιότητα. Παρέα με το googleκαι το youtubeακολουθούσα κι εγώ το ταξίδι της, μόνο που οι λεπτομερείς περιγραφές της δεν αντιστοιχούσαν σ’ αυτά που έβλεπα εγώ. Για παράδειγμα, αν ήταν σήμερα, η Bettinaδεν θα τραβούσε των παθών της τον τάραχο να διανύσει την τεράστια απόσταση από το WadiHalfaστα σύνορα Αιγύπτου-Σουδάν ως το Χαρτούμ, πάνω σε αμμώδες terrainχωρίς δρόμο, χωρίς σήμανση, παρά ακολουθώντας τα σβησμένα από τις ανεμοθύελλες ίχνη των φορτηγών, την πυξίδα, το ένστικτο και την καλή της τύχη, αλλά θα ποδηλατούσε ξεκούραστα πάνω σε έναν άψογα ασφαλτοστρωμένο δρόμο.
Η ίδια αναντιστοιχία υπήρχε και στις περιγραφές της Selby για τη Juba, σήμερα πρωτεύουσα του ανεξάρτητου Ν. Σουδάν, καθώς και για χωριά της Ουγκάντα στην περιοχή της λίμνης Albertκαι του εθνικού πάρκου Rwenzori. Αντί για ξεχαρβαλωμένες καλύβες με υποσιτισμένους ενοίκους (αν και με μεταπτυχιακούς τίτλους από Γιαπωνέζικα Πανεπιστήμια) και ξεσχισμένα στρώματα, το youtube έδειχνε περιποιημένα, έως πολυτελή τουριστικά καταλύμματα και μια ανθούσα τοπική οικονομία. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά, αλλά δεν χρειάζεται να παίρνουμε και φόρα. 
 
Η υποσαχάριος Αφρική μπορεί να παρουσιάζει την τελευταία δεκαετία σταθερά ανοδική πορεία στην οικονομία και τους κοινωνικούς δείκτες, πολιτική σταθερότητα, δημοκρατικά καθεστώτα που από τύποις, τείνουν να γίνουν και ουσιαστικά, εξάλειψη των εμφύλιων πολέμων, εκτός ίσως σποραδικά στο Σουδάν και το Κογκό, και γενικευμένα στη Σομαλία, αλλά δεν έγινε και παράδεισος για την πλειονότητα των κατοίκων της. Τής αναγνωρίζεται ένας πρωτόγνωρος δυναμισμός, ο οποίος τροφοδοτήθηκε αφ’ ενός από τη μαζική διαγραφή χρεών στη δεκαετία που μας πέρασε, (γι αυτά σε επόμενο σημείωμα), και την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων πετρελαίου σε Αγκόλα, Γκάνα, Ισημερινή Γουινέα, Ν. Αφρική, Ν. Σουδάν, κλπ, και αφ’ ετέρου από το μπόλικο χρήμα που προέκυψε στις ΗΠΑ λόγω των αλλεπάλληλων τυπωμάτων από τη FED, χρήμα, το οποίο με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια των κεντρικών τραπεζών της Δύσης, έτρεχε αλλού για αποδόσεις.Έτσι βρέθηκε η Ζάμπιανα πουλάει χρέοςστο 5.62%, και η Ρουάντα να μην προλαβαίνει να εκδίδει ομόλογα, ακόμα και στο 6.87%. Για το 2013, η μέση απόδοση του αφρικανικού χρέους ανερχόταν στο εκπληκτικό 4.35%. 
 
Τι παρατηρούμε όμως εδώ; Ότι παρά την πρόσφατη μαζική διαγραφή χρεών ύψους $160 δις περίπου οφειλόμενα σε κράτη, τράπεζες και διεθνείς οργανισμούς (ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα), οι ίδιοι φορείς σπεύδουν να ξαναδανείσουν και οι ίδιες χώρες να ξαναχρεωθούν, τόσο που έκαναν την Λαγκάρντ ν΄ανατριχιάσει. 
 
Στα επόμενα δυο διαγράμματα βλέπουμε την ανοδική τάση του χρέους1) επιλεγμένων χωρών (Figure1.18) και 2) διαχρονικά για το σύνολό της υποσαχάριας Αφρικής (Figure1.14). Για παράδειγμα, το Κογκό μέσα στη διετία 2012-2013 αύξησε το λόγο χρέους/ΑΕΠ κατά 20%, με το Μαλάουι, τη Γκάνα και το Ν. Σουδάν ν’ ακολουθούν. Επίσης, ο αριθμός των χωρών που αύξησαν το χρέος τους την περίοδο 2009-2013 αυξήθηκε από 25 σε 31.Όχι και τόσο καλό σημάδι.



Πριν όμως προεξοφλήσουμε ένα νέο φαύλο κύκλο υπερχρέωσης της περιοχής, όπως συνέβη τις δεκαετίες '70-'80, ας εξετάσουμε από πιο κοντά κάποιους μακρο-οικονομικούς δείκτες, οι οποίοι αποτυπώνουν τις αλλαγές που συντελέστηκαν και, κατά συνέπεια την επενδυτική και χρηματιστηριακή ευφορία.
Στο επόμενο διάγραμμα βλέπουμε τη χρονική εξέλιξη του ρυθμού μεγέθυνσης της οικονομίαςσε σύγκριση με άλλες περιοχές του πλανήτη. Τα προγνωστικά είναι ότι μέχρι το 2018 η υποσαχάριος Αφρική θα έχει πλησιάσει την Ασία, ενώ κινείται σταθερά πάνω από τον πλανητικό μέσο όρο. Μετά από μια πρόσκαιρη επιβράδυνση το 2009, όπως άλλωστε συνέβει παντού, το ΑΕΠ γρήγορα έπιασε τα προ κρίσης επίπεδα.
 
Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες αναμένεται να πιάσουν ρυθμούς για το 2014 κοντά στο 6.6%, οι μεσαίου εισοδήματος στο 3%, οι πιο φτωχές στο 6.9%, και οι εύθραυστες στο 7.1%, με μέσο όρο στο 5.4%. 
 
Στο διαταύτα όμως, το ετήσιο κατα κεφαλή ΑΕΠπαραμένει πολύ χαμηλό, με μέσο όρο τα $2500. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, ηΙσημερινή Γουινέα είναι ηχώρα με το υψηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ για το 2012, στα $25000, προερχόμενοεξ ολοκλήρου από το πετρέλαιο, χωρίς όμως τα νούμερα αυτά να αφορούν στο γενικό πληθυσμό, παρά μόνο σε μια μικροσκοπική ελίτ, η οποία και το καρπούται. Οι επόμενες χώρες τηςυποσαχάριας Αφρικής με το υψηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ για το 2012 είναι οι Σεϋχέλλες ($12000), ο Μαυρίκιος ($8200), αμφότερες εξ αιτίας της ανεπτυγμένης τουριστικής βιομηχανίας, η Μποτσουάνα με $7200, εξ αιτίας της μακράς παράδοσης σταθερών και ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών, ήδη από την προ αποικιοκρατική εποχή, όπως αναλύεται διεξοδικά στο βιβλίο “Why Nations Fail”, των Acemoglou και Robinson, η Ν. Αφρική με $7300, η Αγκόλα με $5500 ελέω πετρελαίου, η Γκαμπόν με $11250, η Ναμίμπια με $5800 κλπ
 
Ο πληθωρισμός, από την άλληβρίσκεται σε σχετικά υγιή επίπεδα. Για το 2014 αναμένεται να κινηθεί ανάμεσα στο 3.2% και 6.6%.
Τα δημοσιονομικά φαίνονται στο σύνολό τους συμμαζεμένα. Τα ελλείμματααπό -4.2% το 2014 προβλέπεται να ελαττωθούν στο -3.3% . Παρόμοια είναι η εικόνα και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών,με εξαίρεση τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπου φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα με έλλειμα γύρω στο 8%. 
 
Αν λοιπόν, η υποσαχάρια Αφρική φαίνεται να έχει φτιάξει τα δημοσιονομικά της και να πορεύεται (προς το παρόν) στα χνάριατης Ασίας, το επόμενο ερώτημα που εγείρεται είναι στο κατά πόσον τα νούμερα αυτά αντανακλώνται στους κοινωνικούς δείκτες και στην καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της. Αν και υπάρχει καλυτέρευση, για την οποία θα μιλήσουμε διεξοδικά σε επόμενο σημείωμα, εν τούτοις υπολείπεται σημαντικά της ποιότητας ζωής της Ασίας. Και η εικόνα αυτή διαψεύδει τις προσδοκίες του εδώ ΥΠΟΙΚ και των ξένων αφεντάδων ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα αποτελούν την ύψιστη προϋπόθεση για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου της χώρας μας.

Έχει μέλλον η υποσαχάρια Αφρική; 
 
Τα προγνωστικά λένε πως ναι. Η περιοχή είναι πλούσια σε πρώτες ύλες τις οποίες εποφθαλμιούν τόσο οι Κινέζοι όσο και οι Αμερικάνοι για να διασφαλίσουν τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Επιπλέον, από δημογραφική άποψη η κατάσταση είναι εκρηκτική. Μέχρι το 2050 αναμένεται ο πληθυσμός να διπλασιαστεί και να φτάσει τα 2 δις. Νεανικός κατά πλειονότητα στη σύνθεσή του, θα αποτελέσει ευλογία εφ' όσον η οικονομία συνεχίσει να αναπτύσσεται, και αντιστρόφως, κατάρα αν παραμείνει ανενεργός. Ένα δις νέοι χωρίς απασχόληση είναι εύκολο ν'αφήσουν την καρέκλα και να πιάσουν το καλάσνικωφ. Λόγω του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας, όπως προδιαγράφτηκε επί δεκαετιών από τα προγράμματα του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, παραμένει εξαρτώμενη από τις τιμές των μετάλλων και των βασικών προιόντων, οι οποίες όμως καθορίζονται στα ξένα χρηματιστήρια και είναι επιρρεπείς στη σπέκουλα. Μια απότομη πτώση των τιμών σε συνδιασμό με το αυξανόμενο χρέος και τις δυσκολίες εξυπηρέτησής του, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις.
Πάντως δοσμένης της κατάστασης αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, και ειδικά στο Νότο, αρκετοί είναι αυτοί που επιχειρούν το πήδημα στην Αφρική ευελπιστώντας ένα νέο ξεκίνημα. Όπως είχε προσπαθήσει και ο πατέρας μου πριν από άπειρα χρόνια, και δυστυχώς δεν του βγήκε.
Στα επόμενα, θα προσπαθήθουμε να σκιαγραφήσουμε τις αιτίες για τις οποίες η Αφρική παρέμεινε μέχρι πρόσφατα από τις φτωχότερες γωνιές του πλανήτη. Και σ' αυτό συνετέλεσαν δυο παράγοντες, αφ' ενός η ανυπαρξία θεσμών, και αφ' ετέρου τα υπέρογκα χρέη. Για τα δεύτερα έχουμε να πούμε, και τα πιο πολλά.