Gattaca και Zardoz (1974) δυο ταινιες επιστημονικής φαντασιας για ενα μελλον βαρβαροτητας (που μοιαζει να ειναι πολύ κοντινο )

http://en.wikipedia.org/wiki/Zardoz

Trailer for Zardoz (1974)http://www.youtube.com/watch?v=kbGVIdA3dx0

Zardoz - Prologuehttp://www.youtube.com/watch?v=he613E96E3E&feature=related

A Zardoz Momenthttp://www.youtube.com/watch?v=9X8ZXyTmVhg&feature=related

αλλη ταινια για ενα μελλον βιολογικής ανισοτητας που μοιαζει κοντινο

Gattaca

http://www.imdb.com/title/tt0119177/plotsummary

http://en.wikipedia.org/wiki/Gattaca

Gattaca

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Gattaca
Σκηνοθεσία	Αντριου Νίκολ
Παράγεται από την	Danny DeVito Michael Shamberg Stacey Sher Gail Λυών
Γράφει ο / η	Αντριου Νίκολ
Πρωταγωνιστούν	Ethan Hawke Ούμα Θέρμαν Τζουντ Λο Γκορ Βιντάλ Loren Dean
Μουσική από τον	Michael Nyman
Φωτογραφία	Slawomir Idziak
Μοντάζ	Lisa Zeno Churgin
Studio	Jersey Films
Διανέμεται από	Columbia Pictures
Κυκλοφορία ημερομηνία (ες)	24 Οκτώβρη του 1997
Διάρκεια	106 λεπτά
Χώρα	Ηνωμένες Πολιτείες
Γλώσσα	Αγγλικά
Προϋπολογισμός	36 εκατομμύρια δολάρια
Ακαθάριστα έσοδα	12.532.777 δολάρια

«Gattaca» είναι ένα 1997 ταινία επιστημονικής φαντασίας σε σενάριο και σκηνοθεσία του Αντριου Νίκολ . Αυτό αστέρια Ίθαν Χοκ , Ούμα Θέρμαν και Τζουντ Λο με την υποστήριξη των ρόλων που διαδραματίζουν οι Loren Dean , Ernest Borgnine , Γκορ Βιντάλ και ο Alan Arkin .
Η ταινία παρουσιάζει μια biopunk όραμα μιας κοινωνίας καθοδηγείται από φιλελεύθερη ευγονική , όπου τα παιδιά είναι πιθανοί επιλέγονται μέσω προεμφυτευτική γενετική διάγνωση για να διασφαλιστεί ότι διαθέτουν το καλύτερο κληρονομικά γνωρίσματα των γονέων τους. ^{[ 1 ]} Μια γενετική βάση δεδομένων μητρώου χρησιμοποιεί τη χρήση βιομετρικών στοιχείων για άμεση προσδιορίζει και να διαβαθμίζει τις έτσι δημιουργήθηκε ως «valids" ενώ εκείνοι συλληφθεί με τα παραδοσιακά μέσα είναι εμπαικτικά γνωστή ως "in-valids". Ενώ η γενετική διάκριση απαγορεύεται από το νόμο, στην πράξη, είναι εύκολο να το προφίλ ενός ατόμου γονότυπο με αποτέλεσμα την Valids επιλέξιμες για επαγγελματική απασχόληση, ενώ το In-Valids (οι οποίοι θεωρούνται να είναι πιο επιρρεπείς στη σωματική, διανοητική και ψυχολογική δυσλειτουργία και οι χαμηλές επιδόσεις ) είναι υποβιβαστεί στην menial θέσεις εργασίας.
Η ταινία εμπνέεται από τις ανησυχίες σχετικά με την αναπαραγωγή των τεχνολογιών που διευκολύνουν την ευγονική, καθώς και τις πιθανές συνέπειες των τεχνολογικών εξελίξεων για την κοινωνία. Διερευνά επίσης την ιδέα του ανθρώπινου πνεύματος και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί και διέπουν τη ζωή. Χαρακτήρες σε Gattaca συνεχώς μάχη τόσο με την κοινωνία και με τους εαυτούς τους να βρουν τη θέση τους στον κόσμο και οι οποίοι προορίζονται να γίνει σύμφωνα με τα γονίδιά τους. Ο τίτλος βασίζεται στη αρχικά γράμματα των τεσσάρων DNA αζωτούχες βάσεις ( αδενίνη , κυτοσίνη , γουανίνη και θυμίνη ). Κατά τη διάρκεια των πιστώσεων τα γράμματα Ζ, Κ, Τ, Α και είναι όλα τονίζονται.
Η ταινία ήταν του 1997 υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερης Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Ορισμός Διακόσμηση .

Περιεχόμενα [ απόκρυψη ] 1 Οικόπεδο 2 Ηθοποιοί 3 Παραγωγή 3.1 Ανάπτυξη 3,2 μαγνητοσκόπηση 3.3 Σχεδιασμός 4 κυκλοφορίας 4,1 Home Media 5 Κρίσιμη υποδοχή 5,1 Επευφημίες 6 Soundtrack 7 Τηλεοπτική σειρά 8 Βλέπε επίσης 9 Αναφορές 10 Εξωτερικές συνδέσεις

[ Επεξεργασία ] Πλοκή

Στο "το όχι και τόσο μακρινό μέλλον», φιλελεύθερη ευγονική είναι κοινή και DNA διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στον καθορισμό της κοινωνικής τάξης . Vincent Freeman ( Ethan Hawke ) επινοήθηκε και γεννήθηκε χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας αυτής. Έχει μια υψηλή πιθανότητα ανάπτυξης ψυχικών διαταραχών και ανωμαλίες της καρδιάς, καθώς και την προβλεπόμενη διάρκεια ζωής του 30,2 χρόνια. Οι γονείς του τοποθετήθηκε αρχικά την πίστη τους στο φυσικό τοκετό και τώρα μετανιώνεις? νεώτερος αδελφός του Vincent, Anton, έχει σχεδιαστεί με τη βοήθεια της γενετικής επιλογής. Anton ξεπερνά τον αδελφό του μεγάλα σε πολλούς τομείς συμπεριλαμβανομένου ενός παιχνιδιού που αποκαλούν " κοτόπουλα "- τόσο κολύμπι στη θάλασσα, και ο πρώτος να εγκαταλείψει και να κολυμπήσετε πίσω στην ακτή είναι ο ηττημένος. Anton κερδίζει πάντα οφείλονται σε ανώτερη αντοχή του φυσικού. Vincent ονειρεύεται μια καριέρα στο χώρο, αλλά είναι συνεχώς υπενθυμίζονται κατωτερότητας του γενετικού. Vincent προκλήσεις Anton με ένα παιχνίδι κοτόπουλο όταν είναι τόσο μεγάλα. Αυτή τη φορά, Βίνσεντ κολυμπάει μακρύτερα έξω από τον αδελφό του, ενώ ο Άντον τρέχει σε μπελάδες και αρχίζει να πνιγεί. Vincent τον σώζει, τότε φεύγει από το σπίτι λίγο αργότερα.
Λόγω της συχνής διαλογής, Βίνσεντ αντιμετωπίζει γενετικών διακρίσεων και την επιφύλαξη . Ο μόνος τρόπος που μπορεί να πετύχει το όνειρό του να γίνει αστροναύτης είναι να γίνει μια «δανείστηκε σκάλα», ένα πρόσωπο που υποδύεται μια «έγκυρη» με τα κατάλληλα γενετικά χαρακτηριστικά. ^{[ 2 ]} Αυτός αναλαμβάνει την ταυτότητα του Τζερόμ Μόροου Eugene ( Jude Law ), ένα πρώην αστέρι κολύμπι με το γενετικό προφίλ »δεν υστερεί σε κανέναν», ο οποίος είχε εμπλακεί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα που τον άφησε παράλυτο από τη μέση και κάτω. Vincent "αγοράζει" την ταυτότητά Jerome και τις χρήσεις του «έγκυρο» DNA στο αίμα, τρίχες, ιστών, και τα δείγματα ούρων να περάσει έλεγχο. Για την ιδιότητά του να παραμείνει κρυφό, θα πρέπει να είναι σχολαστική για τον καθαρισμό των υλικών του, τη δική γενετική και την αντικατάστασή του με Jerome καθημερινά. Vincent γίνεται δεκτή στην «Gattaca», με μια δοκιμή DNA είναι η όλη διαδικασία της συνέντευξης. Με αποκτά πρόσβαση Τζερόμ του γενετικού προφίλ Vincent στο Gattaca Aerospace Corporation, το πιο διάσημο από την πτήση ομίλου χώρο. Γίνεται ουράνια πλοηγός Gattaca κορυφαία και έχει επιλεγεί για μια επανδρωμένη διαστημική πτήση με τον Κρόνο φεγγάρι s ' Τιτάνα . Μια εβδομάδα πριν από Vincent είναι να αφήσουν από την ενός έτους αποστολή, ένας από τους διευθύνοντες συμβούλους Gattaca έχει βρεθεί bludgeoned μέχρι θανάτου στο γραφείο του. Αστυνομική ανακαλύψουν στοιχεία για τη δική του Vincent "σε ισχύ" DNA (βλεφαρίδων του), κάνοντας του ο κύριος ύποπτος.
Vincent πρέπει να αποφύγει την αύξηση των μέτρων ασφαλείας και προσεγγίσεις ξεκινήσει την ημερομηνία του. Ταυτόχρονα, γίνεται κοντά σε ένα από τους εργαζομένους του κοινού, Ειρήνη Cassini ( Ούμα Θέρμαν ). Αν και αυτή είναι μια «έγκυρη», η Ειρήνη είναι παραιτήθηκε από τη θεραπεία της λιγότερο ευνοϊκής εντός Gattaca λόγω της πιθανότητας της υψηλής της καρδιακής ανεπάρκειας? Έλξη της αρχικής να Βίνσεντ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό αντιληπτή του "δεν υστερεί σε κανέναν" υπεροχή, αναγκάζοντας της να είναι ελαφρώς ζηλιάρης. Jerome (γενικά γνωστή ως Ευγένιος), πάσχει επίσης από το βάρος της τελειότητας του γενετικού? Όταν κέρδισε μόνο ένα ασημένιο μετάλλιο σε έναν υψηλού προφίλ διαγωνισμό, έγινε όλο και περισσότερο κατάθλιψη. Ενώ σε κατάσταση μέθης, ο Τζερόμ ομολογεί ότι δεν είχε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα. Αντίθετα, προσπάθησε αυτοκτονία με το άλμα μπροστά από ένα αυτοκίνητο, αλλά μόνο τον εαυτό του παράλυτος από τη μέση και κάτω .
Μετά από πολυάριθμες κλήσεις στενή, είναι η ταυτότητα Vincent αποκαλύπτεται με την Ειρήνη. Ειρήνη βλέπει τελικά Vincent για το ποιος είναι και δέχεται τον ίδιο, σε καμία περίπτωση δεν μικρό μέρος, διότι με το να ζουν περισσότερο από ό, τι είναι προβλέψεις της κοινωνίας των πολιτών, αποδεικνύει όλα είναι δυνατά. Η έρευνα έρχεται απροσδόκητα στο τέλος ως διευθυντής Josef ( Γκορ Βιντάλ ), συλλαμβάνεται για τη δολοφονία. Ο διευθυντής αποκαλύπτει ότι δολοφόνησε ο διευθυντής της αποστολής, επειδή το θύμα προσπαθούσε να ακυρώσει την Τιτάν αποστολή. Όσον Vincent φαίνεται να είναι σε σαφή έρχεται αντιμέτωπος με το νεανικό προϊστάμενος ντετέκτιβ, ο οποίος αποκαλύπτεται να είναι Anton ( Loren Dean ). Anton κατηγορεί Vincent της απάτης και ισχυρίζεται ότι ο Vincent είναι ανάξια του τόπου στο «Gattaca». Vincent προσφέρει να αποδείξει την αξία του με την προκλητική Anton με το "κοτόπουλο". Όπως έκανε και πριν, Vincent κτυπά Anton οποίος για άλλη μια φορά πρέπει να διασωθεί από τον αδελφό του. Όταν Anton τον ρωτά πώς το έκανε, Βίνσεντ αποκαλύπτει ότι ποτέ δεν έσωσε οποιουδήποτε τίτλου για το μπάνιο πίσω.
Δεδομένου ότι η ημέρα της εκτόξευσης φθάνει, Jerome προσφορές Βίνσεντ αποχαιρετισμό. Αποκαλύπτει ότι έχει αποθηκευτεί αρκετά γενετικών δειγμάτων στο τελευταίο Vincent δύο ζωές. Συγκλονισμένοι και ευγνώμων, Vincent χάρη Ιερώνυμος, αλλά Jerome απαντά ότι είναι αυτός που θα πρέπει να είναι ευγνώμων, διότι Vincent δάνεισε Jerome τα όνειρά του. Jerome δίνει Vincent μια κάρτα, αλλά του ζητάει να μην την ανοίξει μέχρι να φτάσει το διάστημα. Όπως Vincent κινείται μέσα στο συγκρότημα «Gattaca» στο χώρο εκτόξευσης, είναι να διακοπεί για ένα απρόσμενο τελευταίο τεστ ούρων. Vincent, δεν έφερε τα ούρα Τζερόμ να κρύψει την ταυτότητά του, καθώς θεωρείται ότι δεν θα υπάρξει καμία περαιτέρω εξετάσεις. Το αποτέλεσμα της δοκιμής αποκαλύπτει την ταυτότητα του Vincent, αλλά Λαμάρ, ο ιατρός που διενήργησε την δοκιμή (και ο οποίος πραγματοποίησε επίσης την πρώτη συνέντευξη του Vincent στο «Gattaca») αποκαλύπτει ότι έχει γνωστή η ταυτότητα του Vincent για κάποιο χρονικό διάστημα. Lamar υπενθυμίζει Vincent ότι έχει ήθελε να πει Βίνσεντ για το γιο του - ο γιος του Vincent θαυμάζει και θέλει να γίνει αστροναύτης, παρά ένα γενετικό ελάττωμα που θα τον αποκλείει. Lamar διακόπτες το αποτέλεσμα της δοκιμής, επιτρέποντας Βίνσεντ να προχωρήσει.
Ο πύραυλος ανεβαίνει με Vincent, και ανοίγει την κάρτα από Jerome να βρει όχι λόγια - μόνο ένα δείγμα τρίχας. Πίσω στη Γη, ο Τζερόμ ανεβαίνει μέσα στο σπίτι του αποτεφρωτήρα , βάζει μετάλλιο του αργύρου και αποτεφρώνονται τον εαυτό του. Ξαφνικά Vincent είναι λυπηρό να εγκαταλείψουν τη Γη, παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν σήμαινε γι 'αυτό. Ο μούσες περαιτέρω ότι "λένε κάθε άτομο στον οργανισμό μας ήταν κάποτε μέρος ενός άστρου», και αναρωτιέται: «Ίσως δεν φεύγω, ίσως πάω σπίτι."

[ Επεξεργασία ] Πρωταγωνιστές

• Ethan Hawke ( Mason Gamble , μικρά? Τσαντ Χριστού, έφηβος), όπως Βίνσεντ Άντον Φρίμαν
• Ούμα Θέρμαν ως Irene Cassini
• Jude Law ως ο Τζερόμ Μόροου Eugene
• Loren Dean (Vincent Nielson, μικρά? William Lee Scott , έφηβος), όπως Anton Freeman
• Γκορ Βιντάλ , όπως Josef Διευθυντής
• Xander Berkeley ως Δρ Lamar
• Jayne Brook ως Marie Freeman
• Elias Koteas όπως Antonio Freeman
• Maya Rudolph ως νοσοκόμου Παράδοση
• Blair Underwood ως Γενετιστής
• Ernest Borgnine ως Καίσαρας
• Τόνι Σαλούμπ όπως γερμανικά
• Άλαν Άρκιν ως ο Hugo ντετέκτιβ
• Dean Norris Beat ως Cop
• Ken Μαρίνο ως διαδοχικά τεχνικός
• Cynthia Martells ως Cavendish

http://www.filmfestival.gr/default.aspx?lang=el-GR&loc=1&page=582&tributeid=135&categ_page=72&TributeMovieID=358

Πώς διδάσκεται η φρίκη του ναζισμού; του Γιάννη Θ. Θανασέκου αναδημοσίευση απο τα ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Πώς διδάσκεται η φρίκη του ναζισμού;

30 Νοεμβρίου 2014

ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 16 ΤΟΥ «ΑΡΧΕΙΟΤΑΞΙΟΥ»

 του Γιάννη Θ. Θανασέκου

Έργο του Μίκαελ Χάφτα, από την ενότητα «Μνήμη του Ολοκαυτώματος»

Πιστό στο ετήσιο ραντεβού του, εδώ και δεκαπέντε χρόνια, κυκλοφορεί το «Αρχειοτάξιο», έκδοση των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), σε συνεργασία με τις εκδόσεις Θεμέλιο. Το παρόν, 16ο τεύχος, είναι αφιερωμένο στην ελληνική Ακροδεξιά, ανιχνεύοντας τις ιστορικές διαδρομές της, από τον Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, με αναφορές στον διεθνή περίγυρο. Θα βρούμε, έτσι, μελέτες για τους Επίστρατους στα χρόνια του Διχασμού, την οργάνωση «Χ», τους παρακρατικούς του 1960 και τους «τεταρτοαυγουστιανούς» του Κώστα Πλεύρη. Επίσης, για τις σχέσεις κράτους και παρακράτους στη μεταπολίτευση, την εκλογική εμβέλεια της Χρυσής Αυγής και συγγενών της οργανώσεων στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, τη μνήμη του ναζισμού και τη διαχείρισή της στα σύγχρονα αρχεία. Γράφουν: Στρατής Μπουρνάζος, Δέσποινα Παπαδημητρίου, Κώστας Κατσούδας, Στράτος Δορδανάς, Δημήτρης Ψαρράς, Τάσος Κωστόπουλος, Παναγιώτης Κουστένης, Βασιλική Γεωργιάδου, Αγγέλικα Ψαρρά, Γιάννης Θ. Θανασέκος. Το τεύχος συμπληρώνουν οι σταθερές στήλες Προσεγγίσεις (Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, για τις προσπάθειες σταθεροποίησης της Χούντας το 1968), Αρχειολογήματα (Σωκράτης Κουγέας, για την αλληλογραφία του ακαδημαϊκού Σωκράτη Κουγέα με τον Παναγιώτη Γαργαλίδη από το μέτωπο της Σμύρνης), Διασταυρώσεις (Σίλβιο Πονς, Κωστής Καρπόζηλος, Θανάσης Γάλλος).

Δημοσιεύουμε σήμερα ένα απόσπασμα από το κείμενο «Ιστορία, μνήμη και νεοναζισμός», του Γιάννη Θανασέκου, πρώην διευθυντή του Ιδρύματος Άουσβιτς στις Βρυξέλλες, ο οποίος θεωρείται διεθνώς ένας από τους κατεξοχήν ειδικούς στη μελέτη του ναζισμού και της ιστορικής μνήμης.

ENΘΕΜΑΤΑ

 Όταν αναφερόμαστε στο Άουσβιτς ως παράδειγμα όλων των διαστάσεων της ναζιστικής εγκληματικότητας (Saul Friedländer), γνωρίζουμε, τόσο από τα αρχεία όσο και από τις μαρτυρίες, ότι ο πυρήνας αυτής της εγκληματικότητας έγκειται στην αποανθρωποποίηση του ανθρώπου. Η έκπτωση (réduction) του ανθρώπου στην κατάσταση (statut) ενός αντικειμένου, ενός «πράγματος», ενός «μέσου»· ο άνθρωπος παύει να είναι «αυτοσκοπός», μετατρέπεται σε απλό «μέσο» προς την επίτευξη ενός σκοπού. Η πεμπτουσία της ναζιστικής εγκληματικότητας είναι ακριβώς η άρνηση του άλλου ως ανθρώπου. Περιττό να το επεκτείνω. Βρισκόμαστε εδώ στον απόλυτο αντίποδα του ουσιαστικού, του θεμελιώδους προστάγματος του Καντ σε ελεύθερη μετάφραση: ποτέ να μη θεωρείς τον άλλο, όπως και σένα τον ίδιο, ως μέσο, αλλά παντού και πάντα ως αυτοσκοπό.

Αυτή η τραγική διαπίστωση –σχετικά με το τι είναι ικανός να κάνει ο άνθρωπος σε άλλους ανθρώπους– απορρέει άμεσα από τη στροφή του βλέμματός μας προς το παρελθόν, όταν σκύβουμε πάνω στο παρελθόν· όχι μόνο όταν σκύβουμε πάνω στο Άουσβιτς αλλά και σε άλλες σκοτεινές και βάρβαρες σελίδες στο βάθος της ιστορίας. Ας στρέψουμε ωστόσο το βλέμμα μας προς το παρόν, ας σκύψουμε πάνω στο παρόν, πάνω στις σημερινές κοινωνίες μας. Νομίζω ότι χωρίς μεγάλες δυσκολίες ούτε υπερβολικούς κόπους, θα μπορέσουμε να διαπιστώσουμε και να εντοπίσουμε ένα σωρό δείγματα, κρούσματα, στίγματα αποανθρωποποίησης του ανθρώπου, την έκπτωσή του στην κατάσταση ενός αντικειμένου, ενός «πράγματος», ενός γυμνού «μέσου». Όλοι οι θεσμοί και οι τρόποι λειτουργίας τους, οι κοινωνικοί, οι πολιτικοί και οι οικονομικοί θεσμοί (ακόμα κι ο εκπαιδευτικός θεσμός) εγκλείουν, παράγουν και αναπαράγουν, σε διάφορες κλίμακες, αυτήν την απο-ανθρωποποίηση, τη réification του ανθρώπου. Θέλω να πω ότι το «Άουσβιτς», ως παροξυστικό παράδειγμα αποανθρωποποίησης του ανθρώπου, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε, παιδαγωγικά, ως μεγεθυντικό φακό για να εξετάσουμε και να μελετήσουμε μαζί με τους νέους την παραγωγή και την αναπαραγωγή του στίγματος αυτού στο παρόν, μέσα στις δομές και τη λειτουργία των σημερινών κοινωνιών, δηλαδή εντός των ορίων της ισχύουσας κανονιστικής αξιολόγησης.

Νομίζω ότι ο δρόμος αυτός, δηλαδή η στροφή, υπό το πρίσμα αυτό, προς μια αυστηρή κριτική του παρόντος θα κινούσε πιο εύκολα και πιο αποδοτικά το ενδιαφέρον και την προσοχή των νέων, παρά ένα προκαταρκτικό μάθημα επί του παρελθόντος και των εκτρωμάτων του. Θα έλεγα μάλιστα ότι αυτού του είδους η αυστηρή κριτική του παρόντος, ως προηγούμενο, διευκολύνει κατά πολύ την επιστροφή της προσοχής στα γεγονότα του παρελθόντος και την κριτική τους αντιμετώπιση. Αντιλαμβάνομαι, βέβαια, τον κίνδυνο ενός τέτοιου παιδαγωγικού εγχειρήματος. Οδηγεί στην ενοχοποίηση της ισχύουσας κανονιστικής, εκθέτει τον «κανόνα», κάνει τη νόρμα, αυτό που τίθεται ως νορμάλ, συνυπεύθυνη, αν όχι συνένοχη, του μη κανονικού, του αποτρόπαιου. Ενέχει όντως κινδύνους μια τέτοια παιδαγωγική προοπτική, αλλά νομίζω ότι πρέπει να τη διακινδυνεύσουμε. Οι νέοι μας, οι μαθητές μας, είναι πολύ πιο διεισδυτικοί απ’ ό,τι συχνά νομίζουμε.

Μέσα στην ίδια αυτή προοπτική, θα έδινα ένα δεύτερο παράδειγμα του «πήγαιν’-έλα» μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Πρόκειται με ακρίβεια για τον σύγχρονο θεσμό της γραφειοκρατίας που εξέτασε και ανάλυσε με τόση διαύγεια ο Μαξ Βέμπερ — ιδιαίτερα την ενδόμυχη τάση της να μετατρέπει κάθε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό πρόβλημα σε ένα τεχνικό και τεχνολογικό πρόβλημα προς λύση. Γνωρίζουμε ότι η γραφειοκρατία ήταν ένας από τους ουσιαστικούς φορείς και εκτελεστές των ναζιστικών εγκλημάτων, ιδιαίτερα δε των γενοκτονιών — ο νεολογισμός «έγκλημα γραφείου» τείνει να συμπυκνώσει αυτό τον αποφασιστικό ρόλο της γραφειοκρατίας στη διεκπεραίωση και εκτέλεση των ναζιστικών εγκλημάτων. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο θεσμός αυτός προϋπήρχε, προ πολλού, του Γ΄ Ράιχ. Βέβαια, με την άφιξη των Ναζί στην εξουσία, δεν έλειψαν οι εκκαθαρίσεις εντός του θεσμού, αλλά ο μηχανισμός αυτός καθαυτόν παρέμεινε άθικτος — κληρονομιά του 19ου αιώνα.

Αν θυμάμαι καλά, ο Μπίσμαρκ έλεγε ότι αν η Τουρκία είναι ένα κράτος που διαθέτει έναν ισχυρό στρατό, η Πρωσία είναι μια ισχυρή γραφειοκρατία που έχει στη διάθεσή της ένα κράτος. Αυτά ως προς το παρελθόν και τη συμμετοχή της γραφειοκρατίας στα αποτρόπαια γεγονότα που ξέρουμε. Ας στρέψουμε πάλι όμως το βλέμμα μας προς το παρόν, ας σκύψουμε πάνω στους μηχανισμούς, τη λειτουργία, τις πρακτικές και τις συμπεριφορές της γραφειοκρατίας στην καρδιά των σημερινών κοινωνιών. Κι εδώ λοιπόν η αυστηρή κριτική του παρόντος, δηλαδή των καταστάσεων που ζούμε και που αντιμετωπίζουμε σήμερα, στα κανονιστικά πλαίσια των κοινωνιών μας, μπορεί να γίνει η αφετηρία για μια επιστροφή στο παρελθόν, για μια εξέταση του παρελθόντος. Ναι, η κριτική του παρόντος, η κριτική της νόρμας, του νορμάλ, μας οδηγεί στην εξέταση και επανεξέταση του παρελθόντος.

Θα τελείωνα μ’ ένα τρίτο παράδειγμα του πήγαιν’-έλα «παρόν-παρελθόν», «παρελθόν-παρόν». Η Χάννα Άρεντ σημειώνει κάπου ότι στην πεμπτουσία της η ναζιστική ιδεολογία, κι αυτό το ίδιο το ναζιστικό σύστημα, κάνουν τον άνθρωπο «περιττό», ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα έλεγα, άνθρωπο «μιας χρήσεως» — βλέπε τις συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας στα ναζιστικά στρατόπεδα. Ας ρίξουμε πάλι ωστόσο, υπ’ αυτό το συγκεκριμένο πρίσμα, μια ματιά στο παρόν, ειδικά στο πλαίσιο της κρίσης που ζούμε και που διαιωνίζεται.

H κατηγορία του «περιττού» ανθρώπου, του ανθρώπου «μιας χρήσεως», είναι όχι μόνο επίκαιρη, αλλά και συστατικό στοιχείο του παρόντος. Οι κοινωνίες μας παράγουν σήμερα σωρεία «περιττών» όχι μόνο ανθρώπων αλλά και ολόκληρων κοινωνικών στρωμάτων. Δεν αναφέρομαι μόνο στο τεράστιο και τραγικό πρόβλημα της μαζικής μετανάστευσης, αλλά και στη δομική λειτουργία της οικονομικής σφαίρας. Κι εδώ λοιπόν η αυστηρή κριτική του παρόντος μας οδηγεί πιο ζωντανά, πιο βιωματικά θα έλεγα, στο παρελθόν.

Πιστεύω εν ολίγοις ότι η νεολαία μας –γιατί περί αυτού πρόκειται– θα ήταν πολύ πιο πρόθυμη να ακούσει τον «ιστορικό λόγο» αν παίρναμε ως έναυσμα, ως αφετηρία, την κριτική του παρόντος. Από το παρόν στο παρελθόν και από το παρελθόν πάλι στο παρόν.

Bloğunuz Mutfağınızdır

Her zamanki gibi elimde kahvem internette bloğumu daha nasıl geliştirebilirim, kolay okunmasını nasıl sağlayabilirim, son dönemlerde yeni çıkmış bloğuma ekleyebileceğim yararlı gadgetlar var mı diye araştırma yapıyordum ki Blog Hocam’a rastladım. Bugüne kadar rastlaşmamış olmamızı da anlayamadım, geç keşfettiğim için üzüldüm.

 

Hemen okumaya başladım tıpkı uzun süre koşmuş da ilk gördüğü çeşmeden kana kana su içen biri gibi yazıları yalayıp yutmaya başladım derken konuk yazar köşesini gördüm. Hem bir yazar hem de bir okuyucu olarak en rahatsız olduğum konuyu yazmaya karar verdim.

 

 

Yaklaşık 2 senedir bilfiil bloğumu yazıyorum. Blog yazarlığının ise iki bölümden oluştuğuna inanıyorum. Bunlardan bir tanesi üretim kısmı ki bu kısmımda bloğunuza hayat verecek yazıları hazırlama, düzenleme kısmı var yani işin mutfağı. Diğer kısmı ise hazırladığınız bu yemekleri sunacağınız vitrininiz; sonuçta ne kadar güzel yemekler hazırlarsanız hazırlayın eğer vitrininiz kötüyse kimse mutfağınıza girip yemeklerinizin tadına bakmak istemeyecektir.

 

Bu tam aksi içinde geçerlidir harika bir vitrininiz vardır ama yemekleriniz berbattır, o zaman da vitrininize aldanan iki üç kişi mutfağınıza girecek ama girmesiyle çıkması bir olacaktır. Belli bir zaman sonra da kötü ününüz yayılacak hakkınızda vitrini çok güzel ama yemekleri berbat sakın gitmeyin diyeceklerdir.

 

İşin püf noktası bu ikisi arasındaki dengeyi sağlayabilmektir. Okunası bir blog için hem lezzetli yemekler hem de güzel bir vitrin gerekmektedir. Peki güzel vitrin demek sağda solda yanan ışıklar, büyük puntolar, gereksiz gadgetlar, siz mouse imlecini hareket ettirdikçe ekranda dolaşan bir yıldız yada ekranda sürekli akan kar taneleri midir ? Hayır, tam aksine şık bir mutfak, vitrinin dikkatinizi dağıtmasına izin vermeden yemeği seyredebildiğiniz bir yerdir. Temizdir, ferahdır , görünce içiniz açılır, şöyle kafanızı içeri uzatıp o akşamın menüsü neymiş bakmak istersiniz. Bu yüzden çiçekli , allı güllü yada koyu renkli arka planlar yerine açık renkli ve mümkünse desensız blogger temalarını tercih etmelisiniz.

 

Bloggerın bize sunduğu hizmetlerin elbette ki sınırları vardır; bu yüzden tasarımınızı yaparken manuel olarak kendinizde bazı eklemeler yapabilmeli bloğunuzu okuyucuların oradan oraya savrulacağı dağınık bir tezgah olmaktan kurtarıp; orayı aradıklarını kolayca bulabilecekleri bir yere dönüştürebilirsiniz. Bunu oluştururken de kendinizi baz almalısınız şöyle ki ben bir bloğa hatta bir internet sitesine girdiğimde nelerden hoşlanıp nelerden rahatsız olurum sorularını kendinize sorarak ve bu cevaplardan yola çıkarak yalın ancak kaliteli içerik yaratan bloglar oluşturabilirsiniz.

 

 

Bloggerın özelliklerini yavaş yavaş keşfettikten ve bunlar üzerinde kendim hafif hafif oynamaya başladıktan sonra ‘sayfalar’ sekmesini kullanarak bloğumdaki ana konuları ayrı ayrı kümelediğim bir yapı oluşturdum ve bu hem yazılarımın okuyucu tarafından atlanmadan birebir okunabilmelerini sağladı hem de derli toplu bir görünüm oluşturdu. Unutmayın ki okuyucunuz bloğunuza girdiğinde aradığı bir bilgi için ilgisini çekmeyen onlarca yazı ile cebelleşmek zorunda kalmamalı hemen ilgi alanı olan konu ve bu konuya yakın yazıları bulabilmelidir.

 

Tavsiyem blog sahiplerinin içerik oluştururken gösterdikleri özeni bloglarının tasarımları içinde göstermeleridir. Aslında tüm misafir konukların ve blog hocamın birçok yazısında altını çizdiği gibi blog işi ciddi emek isteyen bir iş. Okuyucu sayısının fazlalığı, bilinirliğin artması gibi şeyler ise siz ortaya iyi bir iş çıkarınca otomatikman gelecektir. Takipçi yada izleyici sayısını arttırmak içinse her önünüze gelen blog yazısına ‘cicim seni takibe aldım bana da beklerim’ ‘şekerim seni izliyorum sen de gel beni izle’ yazmak yerine, ilgi alanınıza giren yazılara kaliteli yorumlar bırakarak blog sahibinin sizin hakkınızda merak duymasını sağlayarak yazarı bloğunuza çekebilirsiniz.

 

Bloğu şirketiniz gibi düşünün para kazanın veya kazanmayın burasını bir iş yeri gibi hayal ederseniz ve her iş gibi blog yazmanın da bir adabı ve ciddiyeti olduğunu düşünürseniz ve bunu uygulamaya geçirirseniz başarılı olmama ihtimaliniz yoktur. Bu arada hepimiz bloglarımızı özgür olduğumuz ve bize ait olan yegâne alanlar olarak görüyoruz. Ciddi blog yazmak kendinizi sıkıcı bir işin altına sokmak değildir. Ciddi blog yazmak belkide dünyanın en eğlenceli konularını sistematik ve okuyucuyu yormayan bir şekilde paylaşmaktır. Unutmayın bloğunuz sizin mutfağınız; güzel yemekleriniz ve güzel bir mutfağınız olursa ayakta bekleyen onlarca müşteriniz olabilir.

 

Eğer yazım yayınlanmaya uygun görülürse ve siz bu yazıyı okuyorsanız bende sizleri mutfağıma beklerim. Benim mutfakta doğrular neler, yanlışlar neler bakıp fikir verenler olursa dünyanın en mutlu insanı olurum. Çünkü eleştirildikçe daha iyiye gideceğimize olan inancım sonsuzdur.

 

Yazar Hakkında: Zeynep Harikalar Diyarında, 2012’den beri bloğunu yazmaktadır. Banner’ından, tasarımına kadar bloğunun her şeyiyle kendisi ilgilenir. Burası kendin-yap ( DIY) projelerinin ağırlıklı olduğu ama dikiş, doğum günü ve süsleme konularında okuyucular ile ücretsiz birçok bilgi ve görselin paylaşıldığı neşeli bir blogdur.

Η Βλακεια – και η κακία ....μας περικυκλωνει ολους

Η Βλακεια – και η κακία που ειναι διδυμη αδελφη της μας περικυκλωνει ολους
Κανείς δεν ειναι ατρωτος.
Δεν υπάρχει Βλακας και εξυπνος. Υπάρχει βλακεια , μικροτητα , φθονος , μισος σε ολους μας . Και υπάρχουν και στιγμές μικρες η μεγαλες που καταφερνουμε να βγουμε – για λίγο απο την λασπη ..

Και μετα η Βλακεια εκδικειται
Και οσο πολλαπλασιαζονται τα αγριοχορτα τοσο καθε λουλουδι που ανθιζει στον καθε μας κήπο τον Πνιγουν ..

—————–
.
Βλακεια ειναι να νομιζουμε οτι  μπορουμε να κλεισουμε τον κόσμο,την ζωή τους εαυτους μας σε κανονές και κλισε .
Βλακεια να νομιζουμε οτι μπορουμε να ξεφυγουμε απο τον Πόνο..
Βλακεια να νομιζουμε οτι απλώς γυρνωντας στην πλακα θα αποφυγουμε τα σοβαρά ζητηματα ..
Βλακεια ειναι να κλεινουμε τα μάτια μπροστα στον καθρεφτη ..

Και η Βλακεια – μας αφορά ολους.

Φρανσουά Σιμιάν, Το νόμισμα ως κοινωνική πραγματικότητα (1934) Αξία, Χρήμα και Μαγεία | μέρος 4ο αναδημοσισευση απο το danger.few!!! Το επίσημο blog των happyfew

29 Νοεμβρίου 2014

Αξία, Χρήμα και Μαγεία | μέρος 4ο

Φρανσουά Σιμιάν
(1873-1935)

«Αντίθετα από τα φαινόμενα, μπορούμε να πούμε ότι η οικονομική σκέψη γεννήθηκε και αναπτύχθηκε σε άμεση σύνδεση με το φαινόμενο του νομίσματος. (…)

Ας προσπαθήσουμε όμως να δούμε, πού οφείλεται η αμηχανία, η φλύαρη πολυπλοκότητα, η αντιφατικότητα και η λίγο-πολύ ξεκάθαρη αποτυχία να κατανοηθεί το φαινόμενο του χρήματος. (…)

Α.

Με πρώτο τον Λοκ, κάθε συγγραφέας με ‘‘κοινό νου’’ ισχυρίζεται ότι το χρήμα εφευρέθηκε επειδή οι άνθρωποι, για να διευκολύνουν τις ανταλλαγές τους, θεώρησαν ότι τους βόλευε να βρουν ένα κοινό μέσο και να συμφωνήσουν ότι αυτό θα έχει στο εξής γενική και αναγνωρισμένη από όλους ανταλλακτική αξία. Η άποψη αυτή αποτελεί ακριβή αντανάκλαση της ιδέας περί ‘‘κοινωνικού συμβολαίου’’ με την οποία, και πάλι το 18ο αιώνα, θέλησαν να εξηγήσουν το σχηματισμό ολόκληρης της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο ξέρουμε πολύ καλά, ότι αυτή η τεχνητή κατασκευή δεν είχε καμιά σχέση με την ιστορική αλήθεια κι ούτε μπορούσε να εξηγήσει πραγματικά τα κύρια χαρακτηριστικά της κοινωνικής πραγματικότητάς μας. (…)

Η εξήγηση ενός θεσμού, ενός κοινωνικού κανόνα, με το σκεπτικό ότι ‘‘βόλευε’’ τους ανθρώπους διαψεύδεται από τα γεγονότα και, σε ό,τι αφορά το θέμα που πραγματευόμαστε εδώ, δεν στάθηκε ποτέ δυνατό να καταδειχτεί πού και πότε οι άνθρωποι, οι κοινωνίες, πέρασαν από τον αντιπραγματισμό στην χρηματική ανταλλαγή επειδή το έβρισκαν ‘‘πιο βολικό’' . (…)

Δεν αμφισβητούμε βέβαια ότι σε πάμπολλες και πολύ διαφορετικές μεταξύ τους κοινωνίες (κι όχι κατ’ ανάγκη πρωτόγονες) πραγματοποιούνταν πλήθος ανταλλαγές χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος. Όμως τα ουσιώδη χαρακτηριστικά αυτών των ανταλλαγών δείχνουν ξεκάθαρα, πως επρόκειτο για ανταλλαγές που δεν διέθεταν κανένα από τα θεμελιακά χαρακτηριστικά της χρηματικής ανταλλαγής. Επομένως, δεν έχει ακόμα αποδειχτεί καθόλου ότι η χρηματική ανταλλαγή προήλθε από τον αντιπραγματισμό, ότι περάσαμε δηλαδή από τον ένα στην άλλη. (…)

Εφόσον, όπως είδαμε, η χρηματική ανταλλαγή δεν μπορεί να εξηγηθεί με το σκεπτικό ότι οι άνθρωποι προτιμούν κάτι που φαίνεται ‘‘βολικότερο’’ και συνάπτουν ένα ‘κοινωνικό συμβόλαιο’ πάνω σε αυτό, για ποιο λόγο εξακολουθούμε να θεωρούμε πως οι πραγματικοί ιστορικοί λόγοι που οδήγησαν στην ‘‘εκλογή’’ των λεγόμενων πολύτιμων μετάλλων (χρυσός ή ασήμι) ως μέσων της χρηματικής ανταλλαγής, εξηγούνται με ένα τέτοιας λογής σκεπτικό, δηλαδή λέγοντας ότι προτιμήθηκαν επειδή τα πολύτιμα μέταλλα, ως υλικά, έχουν ‘‘βολικές’’ για το σκοπό αυτό ιδιότητες (π.χ. δεν αλλοιώνονται, είναι εύκολο να κοπούν και να τα κουβαλήσει κανείς πάνω του, κ.ο.κ.);

  

Β.

Ας δούμε τι μας λένε εδώ τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα. Πρώτα-πρώτα, μας λένε ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν για χρήμα γενικώς κάποια ‘‘πολύτιμα μέταλλα’’, αλλά μόνο εκείνα που συνδεόταν με μια έκφραση ισχύος∙ και δεύτερον, μας λένε ότι ως χρήμα χρησιμοποιήθηκαν κι ένα σωρό άλλα πράγματα, συχνά εντελώς απίθανα, εκτός από τα λεγόμενα πολύτιμα μέταλλα. Επιπλέον, από τις υποτιθέμενες ‘‘βολικές’’ ιδιότητες των πολύτιμων μετάλλων,

1.      καμιά τους δεν λείπει (πολλές φορές μάλιστα είναι ανώτερη) από άλλα μέταλλα ή άλλα υλικά∙ και

2.      καμιά τους δεν λείπει ούτε από πολλά άλλα αντικείμενα, που χρησιμοποιήθηκαν σαν νομίσματα.

Εκείνο που κάνει όμως τη διαφορά στην ‘‘εκλογή’’ ενός μετάλλου ή οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου ως νομίσματος, είναι το αν εκφράζει κοινωνικό κύρος και διαθέτει κοινωνική βαρύτητα.

[Μεταξύ πολλών παραδειγμάτων αναφέρουμε:]

Σε μια εργασία του που πέρασε απαρατήρητη [The Evolution of modern money, 1901), ο W.W. Carlile σημείωνε πως όλα τα πολυποίκιλα αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν ή χρησιμοποιούνται ακόμη ως νομίσματα, υπήρξαν κυριολεκτικά (ή εξακολουθούσαν παράλληλα να χρησιμοποιούνται και σαν) ‘‘στολίδια’’, κοσμήματα −δηλαδή αντικείμενα αποκλειστικά κοινωνικής αξίας και όχι χρηστικά αντικείμενα, προορισμένα για την ικανοποίηση βιολογικών αναγκών του ανθρώπου. (…)

Όπως αναφέρει ο Ossendwoski στο λεξικό της αξιοσημείωτης εθνογραφικής μονογραφίας του Hommes, bêtes et dieux [Άνθρωποι, ζώα και θεοί, 1922], η λέξη hatyk αναφέρεται σ’ ένα κομμάτι από λευκό ή κίτρινο μετάξι που προσφέρεται σαν δώρο στους φιλοξενούμενους, τους αρχηγούς, τους λάμας και τους θεούς, και σημαίνει επίσης νόμισμα (αξίας περίπου 2-3 γαλλικών φράγκων). (…)

Ο J.L. Laughlin μάς θυμίζε πως οι πρώτοι άποικοι στις μετέπειτα Η.Π.Α. χρησιμοποιούσαν σαν νόμισμα στις ανταλλαγές τους με τους Ινδιάνους ιθαγενείς τα wampum, που ήταν ζώνες ή κολλιέ από διάφορα κοχύλια και τα οποία χρησιμοποιούνταν σαν νόμισμα όχι μόνον επειδή ήταν κοσμήματα αλλά κι επειδή είχαν χρησιμοποιηθεί σαν ‘‘ενθύμια’’ για να θυμίζουν σπουδαία γεγονότα. (…)

Ο Louis Capitan [στο Le travail en Amérique avant et après Colombe∙ Η εργασία στην Αμερική πριν και μετά τον Κολόμβο, 1930] επισημαίνει ότι στο Μεξικό θεωρούσαν πως ο χρυσός και το ασήμι −που τα χρησιμοποιούσαν και για τα νομίσματα− είχαν θεϊκές ιδιότητες, γι’ αυτό και όποιος έκλεβε χρυσάφι ή ασήμι τιμωρούνταν με θάνατο. Πίστευαν μάλιστα ότι οι ιδιότητες αυτές μεταβιβάζονταν μυστηριωδώς στους χρυσοχόοους, που τα εργάζονταν. (…)

Ο De Groot [The religious system of China, 1892] αναφέρει, πως οι αρχαίοι Κινέζοι εβαζαν κομματάκια χρυσάφι (όχι χρυσά νομίσματα) στο στόμα των νεκρών, επειδή πίστευαν ότι ο χρυσός (αλλά και άλλες ουσίες) εμπόδιζε την αποσύνθεση. Ενώ οι αρχαίοι Έλληνες, επειδή δεν καταλάβαιναν αυτή την ιεροτελεστεία, την ερμήνευσαν σαν πρώιμοι ‘‘βολταιρικοί’’, θεωρώντας ότι το χρυσάφι αυτό χρησίμευε στους νεκρούς για να πληρώσουν τον Χάροντα.

Σε τελική ανάλυση, κι εμείς στον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό μας όταν τοποθετούμε τάματα από χρυσό ή ασήμι στους ναούς, δεν αναρωτιόμαστε αν το κάνουμε επειδή αυτά τα μέταλλα έχουν αξία και γι’ αυτό ταιριάζει να τα προσφέρουμε στο Θεό, ή ότι έχουν αξία επειδή ήταν πάντοτε υλικά που τα αφιερώναμε στους θεούς κι έτσι, κατά κάποιον τρόπο, αντανακλούν ή ακόμα και έχουν μέσα τους κάτι από τη θεϊκή υπόσταση; (…)

Γ.

Αν τώρα, από μια εντελώς διαφορετική πλευρά, εξετάσουμε με ποιο τρόπο μπορεί να λειτουργήσει ένα αντικείμενο ως νόμισμα στην ανταλλαγή εμπορευμάτων, θα διαπιστώσουμε ότι δεν μπορεί να είναι ένα εμπόρευμα όπως όλα τα άλλα. Απλοποιώντας, ας πάρουμε μια αγορά στην οποία συναντώνται και ανταλλάσσονται 5 εμπορεύματα, α, β, γ, δ και ε. Για να καθοριστεί ένα σύστημα τιμών σε αυτή την αγορά, θα πρέπει οι σχέσεις ανταλλαγής να εκφραστούν σε ένα αριθμό εξισώσεων ίσο προς το αριθμό των αγνώστων που είναι οι τιμές αυτών των 5 εμπορευμάτων. Οι σχέσεις ανταλλαγής τους μπορούν να γραφτούν απλά ως εξής:

f(α) = f(β)

f(β) = f(γ)

f(γ) = f(δ)

f (δ)= f(ε)

Όμως αυτό το σύστημα των 5 εξισώσεων μπορεί να προσδιορίσει, πέρα από τις σχετικέςτιμές αυτών των εμπορεύματων, ένα σύστημα τιμών τους; Αν υποθέσουμε ότι θέλουμε να προσδιορίσουμε 3 διαφορετικά ύψη, ενός δέντρου, μιας εκκλησίας κι ενός καμπαναριού, αρκεί να ξέρουμε ότι το καμπαναριό έχει διπλάσιο ύψος από το δέντρο και πενταπλάσιο από την εκκλησία; Δεν αρκεί. Ακόμα κι αν γνωρίζουμε λοιπόν τις σχέσεις ανάμεσα στις τιμές των 5 εμπορευμάτων μας [π.χ. η τιμή του β είναι διπλάσια από την τιμή του α, η τιμή του γ είναι τριπλάσια από την τιμή του β, κ.ο.κ.], θα οδηγούμαστε πάντοτε σε ένα σύστημα 4 εξισώσεων με 5 αγνώστους. Επομένως, για να καθορίσουμε ένα σύστημα τιμών στη συγκεκριμένη αγορά, χρειαζόμαστε και μια πέμπτη εξίσωση, ανεξάρτητη είτε από κάποιες από τις προηγούμενες 4, είτε από όλες τους.

Για να φτιάξουμε όμως αυτή την πέμπτη εξίσωση, θα πρέπει να συναρτήσουμε μία από τις σχετικές τιμές αυτών των 5 εμπορευμάτων με έναν όρο διαφορετικό και ανεξάρτητο από τις 5 σχετικές τιμές. Αυτός ο διαφορετικός και ανεξάρτητος όρος θα είναι ο νομισματικόςόρος. Ειδάλλως δεν μπορεί να υπάρξει σύστημα τιμών και επομένως αγορά.

Να λοιπόν γιατί είναι λάθος να θεωρούμε, ότι το νόμισμα είναι κι αυτό ένα εμπόρευμα. Ακόμα κι αν, παρ’ όλα αυτά, επιμένουμε να ονομάζουμε εμπόρευμα το χρυσό ή το ασημένιο νόμισμα, θα πρέπει τουλάχιστον να παραδεχτούμε ότι πρόκειται για ένα μοναδικό, εντελώς ξεχωριστό εμπόρευμα, ένα εμπόρευμα που διαθέτει μια ιδιαίτερη ιδιότητα, η οποία όχι μόνο το ξεχωρίζει από τα όλα άλλα, αλλά και το αντιπαραθέτει προς αυτά. Είναι όμως λογικό να εξακολουθήσουμε να χρησιμοποιούμε το ίδιο όνομα −εμπόρευμα− για δυο εντελώς διαφορετικές, ακόμα κι αντιτιθέμενες μεταξύ τους, πραγματικότητες; (…)

Δ.

Με βάση όλα όσα είπαμε μέχρι τώρα, προκύπτει άραγε πως είναι εντελώς αναγκαίο να αναγνωρίζεται πάντοτε ως νόμισμα το μεταλλικό νόμισμα, που είναι φτιαγμένο από κάποιο πολύτιμο μέταλλο ή από ένα κράμα με βάση ένα πολύτιμο μέταλλο; Ασφαλώς όχι! Είδαμε άλλωστε, ότι πολλά άλλα αντικείμενα χρησίμευσαν και χρησιμεύουν ακόμα σαν νομίσματα.  Όμως, όπως είδαμε, είχαν όλα τους ένα κοινό χαρακτηριστικό: ότι ήταν πάντοτε, στο κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο λειτούργησαν ως νομίσματα, αντικείμενα επενδεδυμένα με μια εξω-οικονομική, μαγική, θρησκευτική, ηθική αξία.

Ως προς αυτό το χαρακτηριστικό τους λοιπόν, θεωρούμε ότι τα κάθε λογής νομίσματα ‘‘εκλέχτηκαν’’ για να αναλάβουν τη λειτουργία που περιγράψαμε πιο πάνω, δηλαδή της μονάδας μέτρησης που είναι ανεξάρτητη από τις σχετικές τιμές των εμπορευμάτων επειδή ακριβώς αντιπροσωπεύει μια μη-οικονομική αξία.

Ε.

Βέβαια, με την ανάπτυξη της σύγχρονης οικονομίας, η οικονομική αξία έχασε το θρησκευτικό χαρακτήρα της. Μήπως λοιπόν είναι υπερβολικό να θεωρούμε ως βάση κάθε συστήματος τιμών στις προηγμένες οικονομίες κάποιο υπόλειμμα μαγικοθρησκευτικής προκατάληψης (ήδη αποξενωμένο μάλιστα από τα θρησκευτικά πιστεύω και τις θρησκευτικές πρακτικές αυτών των προηγμένων κοινωνιών), όσο μεγάλο κι αν είναι πράγματι αυτό το υπόλειμμα; Δεν είναι σαν να θεωρούμε ως αναγκαία και κεντρικά για την άσκηση της σύγχρονης Ιατρικής τα (οπωσδήποτε διόλου αμελητέα) απομεινάρια των προκαταλήψεων των πρακτικών των μάγων των πρωτόγονων κοινωνιών; (…)

Ο μόνος τρόπος για να απαντήσουμε αυτό το πρόβλημα, είναι πρώτα-πρώτα να δούμε με ποιον τρόπο, σε τέτοιου τύπου ‘‘λαϊκές’’ [μη-θρησκευτικές] οικονομίες, έχουν λειτουργήσει νομισματικά συστήματα που δεν στηρίζονται στα πολύτιμα μέταλλα. […] Η λειτουργία τέτοιου τύπου νομισμάτων είναι εξαιρετικά διδακτική, διότι πρόκειται για νομίσματα διπλής προέλευσης:

1.      προέλευσης οικονομικής, όπως π.χ. τα ‘νομίσματα’ που κυκλοφορούν σε ομάδες νέων που δεν μπορούν να έχουν ικανές ποσότητες μεταλλικών νομισμάτων αλλά ταυτόχρονα χρειάζονται κάποιου είδους νόμισμα για να κανονίζουν τις μεταξύ τους συναλλαγές∙ και

2.      προέλευσης έξω-οικονομικής, όταν σε περίπτωση εθνικής κρίσης, είτε εσωτερικής είτε λόγω πολέμου,  το κράτος έχει άμεση ανάγκη από χρήματα που δεν μπορούν να καλυφθούν από τους φόρους ή με δανεισμό, οπότε παρατηρείται η κυκλοφορία νέων νομισματικών μέσων.

[Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις], η παρούσα όσο και πολύ περισσότερο η μελλοντική αξία αυτών των νομισμάτων δεν είναι αποτέλεσμα θετικών, στατιστικών προσδιορισμών, αλλά είναι απλώς και μόνο θέμα εκτίμησης, γνώμης, πεποίθησης, δηλαδή με δυο λόγια ζήτημα ‘εμπιστοσύνης’ (ή δυσπιστίας). Μιας εμπιστοσύνης που δεν κάθεται κανείς να την αναλύσει διεξοδικά για να δει αν στέκει, και που γι’ αυτό το λόγο είναι ίσως ακόμα πιο ισχυρή −κοντολογής, μιας ολικής συναισθηματικού τύπου εμπιστοσύνης, μιας πίστηςσε εκείνους που έχουν εκδώσει το συγκεκριμένο νόμισμα, πίστης στο μέλλον τους ή το μέλλον της χώρας, αν είναι χώρα αυτή που το εξέδωσε. (…)

Βέβαια αυτή η πίστη-εμπιστοσύνη δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας εκτίμησης αυτών των νομισμάτων. Με μια πρώτη ματιά, φαίνεται να παίζει ρόλο −τουλάχιστον για τον άνθρωπο της πιάτσας− και η μάζα αυτών των νομισματικών μέσων. Όμως και πάλι, αυτό που λογαριάζει ο άνθρωπος της πιάτσας δεν είναι μόνο η τωρινή μάζα του συγκεκριμένου νομίσματος όσο, κυρίως, η μελλοντική μάζα όπως την προβλέπουν με τη βοήθεια εκτιμήσεων, πιθανολογιών, εκτιμώμενων δυνατοτήτων. Κι αυτό, ας το υπογραμμίσουμε, θα μπορούσε να είναι και ο τρόπος με τον οποίον καθορίζονται πάντοτε οι τιμές όλων των εμπορευμάτων −και πραγματικά, η πρόβλεψη για τη μελλοντική ποσότητα του τάδε εμπορεύματος (σε συνάρτηση και με τη μελλοντική του ζήτηση) επηρεάζει τη τύχη του στην αγορά εξίσου ή και περισσότερο από την τωρινή προσφορά και ζήτησή του. (…)

Αυτός λοιπόν ο παράγοντας, που αφορά στη μελλοντική κατάσταση του συγκεκριμένου νομισματικού μέσου, δεν είναι παράγοντας που καθορίζεται ή μπορεί να καθοριστεί με τη χρήση των μαθηματικών πιθανοτήτων. Είναι παράγοντας που έχει να κάνει με την εκτίμηση,  η οποία δεν είναι θέμα λογικής πρόβλεψης αλλά, και πάλι, εμπιστοσύνης (ή δυσπιστίας). (…)

Επομένως, η αξία και αυτών των ‘‘λαϊκών’’ νομισμάτων δεν θεμελιώνεται σε κάποια φυσικά ή ποσοτικά στοιχεία, τα οποία υποτίθεται πως συναρτώνται μεταξύ τους με μια μαθηματική σχέση μέτρησης. Απεναντίας, προκύπτει από εκτιμήσεις, πιθανολογίες, πιστεύω, έκφραση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας. Κι αν αυτή η πίστη, η εμπιστοσύνη ή δυσπιστία επιδρούν πολύ πραγματικά πάνω στα ίδια τα υλικά στοιχεία της οικονομικής ζωής, αυτό συμβαίνει επειδή δεν πρόκειται για υποκειμενικά συναισθήματα.

Η λογική και συνάμα συναισθηματική παράσταση που λέγεται νόμισμα, δεν γεννιέται λοιπόν από κάποια νηφάλια και σοφά άτομα (που όπως είδαμε δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τις πραγματικές συμπεριφορές του χρήματος), αλλά από ομάδες, συλλογικότητες, έθνη. Είναι μια παράσταση κοινωνική.Ο χαρακτήρας  και ο ρόλος του νομίσματος είναι εξόχως αντικειμενικοί, ακριβώς επειδή το χρήμα είναι μια κοινωνική πεποίθηση και πίστη, και επομένως μια κοινωνική πραγματικότητα.

ΣΤ.

Μελετώντας την αντικειμενική εξέλιξη του χρήματος, είδαμε πως ο χρυσός, το ασήμι και άλλα αντικείμενα έγιναν νομίσματα στο βαθμό που ήταν επενδεδυμένα με μια ανώτερη δύναμη πάνω στους ανθρώπους και τα πράγματα, σύμφωνα με κάποια κοινωνικά πιστεύω θρησκευτικού και μαγικού χαρακτήρα. Ακόμα και στις σημερινές κοινωνίες μας, που λέμε πως είναι οικονομικά ανεπτυγμένες, αυτό το μακρυνό υπόστρωμα δεν είναι καθόλου αμελητέο και εξακολουθεί να επιδρά πάνω μας, πολύ περισσότερο μάλιστα στο βαθμό που δεν το συνειδητοποιούμε και αποφεύγουμε να το αναλύσουμε. (…)

Εξαιτίας του εξω-οικονομικού κύρους τους, τα πολύτιμα μέταλλα και τα αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται σαν νομίσματα επιβλήθηκαν και επιβάλλονται πάνω στους ανθρώπους ακόμα και στην ίδια την οικονομική σφαίρα. Σιγά-σιγά αυτό το μαγικό κύρος μετατέθηκε και συγκεντρώθηκε ως κύρος οικονομικό, δύναμη απόκτησης υπηρεσιών και πραγμάτων με αντάλλαγμα το συγκεκριμένο νόμισμα. Με ποιο τρόπο; Επειδή ακριβώς ο πωλητής αυτών των υπηρεσιών και πραγμάτων θεώρησε ότι, έχοντας αποκτήσει το χρήμα, απέκτησε τη δύναμή του πάνω στους ανθρώπους και τα πράγματα. Κι αυτή η δύναμη θεωρήθηκε τέτοια, επειδή την ίδια στιγμή ήταν δύναμη καθολική, δηλαδή επειδή με το χρήμα είχε κανείς τη δύναμη πρόσβασης ‘‘in commercio’’ σε όλα τα αγαθά −με άλλα λόγια, επειδή η δύναμη του χρήματος έχει πέραση σε κάθε κοινωνία που το έχει υιοθετήσει και επομένως παρουσιάζεται σαν μια δύναμη που εκτείνεται στο άπειρο μέλλον. (…)

Σε τι λοιπόν στηρίζεται η πίστη σε αυτό το πράγμα, ‘‘που δεν χρησιμεύει σε τίποτε άλλο πέρα από το ότι έχει τη δύναμη ιδιοποίησης όλων των πραγμάτων’’, αν όχι στην κοινή γνώμη, στην πεποίθηση ότι αντιπροσωπεύει μια ανώτερη δύναμη κι αξία, και μάλιστα ότι έτσι συνέβαινε από αρχαιοτάτων χρόνων; (…)

Ζ.

Πρέπει λοιπόν, αντιστρέφοντας τη λογική που έχει επικρατήσει μέχρι τώρα, να τονίσουμε ότι αυτό που συγκαλύπτει τα πραγματικά οικονομικά φαινόμενα, δεν είναι το χρήμα και το νόμισμα, όπως πιστεύεται, αλλά απεναντίας η προσπάθεια να εξετάσουμε τα φαινόμενα αυτά βάζοντας σε δεύτερη μοίρα ή παραβλέποντας το χρήμα. (…)

Οφείλουμε επιτέλους να πραγματευτούμε το νόμισμα σαν ένα γεγονός(…) το οποίο είναι αυτό που είναι και δρα όπως δρα επειδή είναι μια κοινωνική πραγματικότητα.»

Φρανσουά Σιμιάν, Το νόμισμα ως κοινωνική πραγματικότητα (1934)

Σημ. του H.S. Δύσκολο πολύ να μεταφερθεί με αποσπάσματα το πνεύμα ενός τόσο πυκνού κειμένου (τα 7 μέρη στα οποία το χώρισα, δεν αντιστοιχούν σε αυτά του πρωτότυπου κειμένου). Ωστόσο πρόκειται για μια μελέτη εντελώς απαραίτητη για το «φάκελό» μας με θέμα την αξία, το χρήμα και τη μαγεία. Νομίζουμε ότι μιλάει από μόνη της και δεν χρειάζεται να πούμε κάτι περισσότερο, εκτός ίσως από τη σημασία που έχει η απόρριψη της ιδέας ότι η χρηματική ανταλλαγή προήλθε, σαν μια «βολικότερη» μετεξέλιξή του, από τον αντιπραγματισμό -και γενικότερα η απόρριψη της ιδέας ότι ο άνθρωπος κινείται κι αποφασίζει με γνώμονα το «βολικότερο».

Καλό Σαββατοκύριακο!